Informacja prasowa  15.11.2021

Lawinowo przybywa w Polsce nowych zakażeń koronawirusem. Najwięcej jest ich w szkołach i przedszkolach. Chętnych do szczepienia się na Covid-19 niestety niewielu, za to przybywa tych, którzy chodzą bez maseczek. W sklepach, w środkach komunikacji miejskiej, w przychodniach. Przypomnijmy - za brak maseczki policja może wystawić mandat do 1000 zł., a nawet skierować sprawę do Sanepidu, a wówczas trzeba się liczyć z karą administracyjną w wysokości od 5 nawet do 30 tys. zł. 

Niestety - najczęściej policja kar nie nakłada i wielu Polaków z tego skrupulatnie i wbrew logice i zdrowemu rozsądkowi korzysta. Rzadko widać pasażerów tramwajów czy autobusów w maseczkach. Jeszcze rzadziej - w pociągach. Do sklepów coraz częściej wchodzą - przez nikogo nie upominani - klienci bez maseczek. Tak też zdarza się w przychodniach. 

- Ja już nie tłumaczę dlaczego powinno się zakładać maseczkę. Ja teraz po prostu domagam się stosowania do obowiązujących przepisów. Ostatnio 23 razy powtórzyłem pacjentowi "proszę założyć maseczkę". 23 razy usłyszał to ode mnie, pielęgniarki i rejestratorki w przychodni. Nie założył, ale wyszedł z poradni - mówi Wojciech Pacholicki, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie.

W wielu krajach, w obawie przed szczytem zakażeń czwartej fali, już zaostrzone są przepisy sanitarne. Głównie dotyczą tych, którzy uchylają się od zaszczepienia. Ostatnio na Ukrainie wprowadzono przepisy, że tylko zaszczepieni mogą pracować. W Niemczech, jeśli osoba niezaszczepiona jest na kwarantannie po kontakcie z chorym - nie dostaje pieniędzy z ubezpieczalni. W Austrii niezaszczepieni nie wejdą do kina czy restauracji. W Polsce rząd nie wprowadza takich przepisów, a noszenie maseczek kwestionuje coraz więcej osób.

Tymczasem wiele jest badań, które wprost pokazują, jak ważne jest noszenie maseczek dla zdrowia. Jak skutecznie ograniczają zakażenia. Jedno z badań przeprowadzono w dwóch hrabstwach Arizony. Wykazało ono, że ogniska zakażeń koronawirusem występowały prawie cztery razy częściej w szkołach publicznych, w których nie wprowadzono od początku roku szkolnego obowiązku noszenia masek, niż w tych, które takie przepisy wprowadziły. Inne badania wykazały, że wskaźnik liczby zakażeń u dzieci i nastolatków bardziej wzrósł w tych regionach, gdzie szkoły nie wymagały noszenia masek. 

W Polsce przepisy nie są ani logiczne ani spójne. Dzieci podczas lekcji nie muszą mieć masek, ale na przerwach już tak. Na uczelniach wyższych także wprowadzono przepisy zobowiązujące studentów, którzy - jak wykazują szacunkowe dane - niechętnie szczepią się na Covid-19 - bo zaledwie co drugi z tego skorzystał - do noszenia masek. Ale wielu nie chce się do tego stosować. 

- Dlatego przed każdymi zajęciami na uczelni wyświetlam informacje dotyczące tego, kto nie musi w Polsce nosić maseczki. Przepisy przewidują pewne wyłączenia osób, które są zwolnione z tego nakazu. Są to m.in. dzieci do ukończenia 5. roku życia, osoby z zaburzeniami rozwoju, zaburzeniami psychicznymi, niepełnosprawne intelektualnie, osoby, które nie są w stanie samodzielnie założyć maski. Ten komunikat podpisany jest przez Ministerstwo Zdrowia. Mówię studentom wprost - brak maski może wskazywać na stan umysłu. Na ogół to działa, ale zdarzyło mi się straszyć, że nie zacznę zajęć dopóki wszyscy nie będą mieli założonych masek - mówi Wiesław Gałązka, nauczyciel akademicki w Dolnośląskiej Szkole Wyższej. 

Przypominamy więc, że obowiązek zakrywania ust i nosa obowiązuje NADAL w budynkach użyteczności publicznej, a więc w budynkach administracji, w urzędach, sądach, muzeach, kinach, kościołach, w szkołach i na uczelniach. Także na poczcie, w banku i targowisku.

Z koszmarami oswajamy się od dziecka. Wystarczy zajrzeć do zbioru bajek braci Grimm. Na ich kanwie można nakręcić niejeden horror. Filmy grozy mają swoich stałych fanów, dla których jest atrakcją doświadczenie mocnych wrażeń. To jak wizyta w pałacu strachów, po której wraca się do domu i zanurza w normalną rzeczywistość.

Gorzej jeżeli strachy zadomowiają się w nas i ujawniają pod postacią koszmarów sennych. Z tego pałacu strachów niełatwo uciec. 

Zły sen zdarza się każdemu i nie wymaga leczenia. Koszmary senne, które stanowią problem medyczny to sugestywne, złożone i realistyczne marzenia senne, których przerażającą treść pamięta się po przebudzeniu. Jeżeli występują co najmniej raz w tygodniu i pogarszają jakość snu, powodują lęki przed położeniem się spać lub doprowadzają do istotnego cierpienia, konieczne jest leczenie. Problem koszmarów sennych często jest bagatelizowany przez chorych, chociaż jak podaje statystyka dotyczy 3-5 % osób dorosłych. Fińskie badania dowodzą, że koszmary senne mogą być jednym z niezależnych czynników ryzyka samobójstwa.

Czynniki ryzyka koszmarów sennych:
1. Bezsenność.
2. Stres traumatyczny.
3. Zaburzenia depresyjne lub lękowe.
4. Usposabiające cechy osobowości (drażliwość, tendencja do zamartwiania się).
5. Ciąża. Kobiety w ciąży doświadczają koszmarów sennych znacznie częściej niż populacja ogólna, a ich częstotliwość zależy od ilości i poziomu stresu w sytuacji życiowej.
6. Szczególnym przypadkiem zwiększającym ryzyko koszmarów sennych jest stres pourazowy. Aż 70% osób w tej grupie ma koszmary senne i bezsenność. Dotyczy osób, które doświadczyły skrajnie traumatyzującego zdarzenia (np. wypadek samochodowy, gwałt kataklizm żywiołowy, działania wojenne). Natężenie negatywnych emocji w wyniku traumy przekracza zdolności danej osoby do poradzenia sobie z nimi i adaptacji. Jednak stwierdzono, że zespół stresu pourazowego rozwija się znacznie częściej również u osób z chorobami przewlekłymi:
- astmą
- nowotworem złośliwym
- chorobami układu sercowo-naczyniowego
- po urazowym uszkodzeniu mózgu
Uważa się, że zależność jest dwukierunkowa, Zespół stresu pourazowego jest indukowany przez choroby przewlekłe, ale jest również czynnikiem ryzyka tych chorób przewlekłych.

Leczenie koszmarów sennych obejmuje równolegle dwa typy terapii: 
1. Leczenie farmakologiczne - zastosowanie leków, niestety w niektórych wypadkach obarczone ryzykiem uzależnienia.
2. Interwencje behawioralne i psychospołeczne, które są najogólniej rzecz ujmując różnymi modelami psychoterapii:
    1. Terapia poznawczo-behawioralna - krótkoterminowa prowadzona według jednego z dwóch podtypów.
    - Technika próby wyobrażeniowej. W trakcie sesji trwającej 10-20 minut pacjent odtwarza treść koszmaru sennego i zapisuje w dzienniczku snu. Następnie podejmuje próbę stworzenia alternatywnego scenariusza z dobrym zakończenie, który czyta kilkakrotnie. Wielokrotne wizualizowanie snu o przyjemnej treści przyczynia się do istotnie rzadszego występowania koszmarów sennych.
    - Zestaw działań edukacyjnych dotyczących higieny snu oraz czynników ryzyka zaburzeń snu.
    2. Desensytyzacja za pomocą ruchów gałek ocznych, zwana terapią odwrażliwiania lub odczulania. Obecnie uznawana jest za jedną z najważniejszych metod, a jej skuteczność ocenia się na 100% u osób, które doświadczyły pojedynczego traumatyzującego zdarzenia i 77% u osób, które doświadczyły ich wiele . Wykorzystuje zadania wymagające podzielności uwagi. W trakcie sesji, która trwa 30-60 minut zadaniem chorego jest naprzemiennie, w bardzo krótkim czasie, przenosić uwagę z treści wspomnienia traumatycznego na bodziec zewnętrzny dostarczany przez terapeutę (może być to np. ruch dłoni, stuknięcie czy inny prosty sygnał). Szybkie ruchy gałek ocznych występujące podczas sesji są źródłem odpowiedniej stymulacji mózgu. Pełny cykl terapii składa się zwykle z 6-8 sesji.
   3. Hipnoza.
   4. Progresywna relaksacja mięśni. Polega na naprzemiennym napinaniu i rozkurczaniu poszczególnych części ciała (twarzy, szyi, kończyn górnych, brzucha itd.). Pozawala na istotne zmniejszenie nasilenia lęku i napięcia psychicznego.

Nie do przecenienia jest profilaktyka zaburzeń snu, która powinna być udziałem wszystkich, którzy nie mają tego problemu, po to , by nigdy się nie pojawił. Oprócz regularnego stosowania dobrze znanych zasad higieny snu, warto zadbać o prawidłową długość wypoczynku nocnego. Prawidłowa długość snu u większości dorosłych wynosi 7 godzin i jest niezbędna do zachowania prawidłowej regulacji emocji. Długotrwałe niedosypianie może spowodować drażliwość, zachowania impulsywne i ryzykowne, a także jest czynnikiem ryzyka depresji.

Małgorzata Stokowska-Wojda

Przed nami szczególny czas. 1 listopada – katolickie święto. Uroczystości Wszystkich Świętych. Polacy tłumnie ruszą na cmentarze, będą pokonywać kilkadziesiąt, a nawet kilkaset kilometrów, by odwiedzić groby bliskich. Przypada to na czas, gdy czwarta fala zakażeń koronawirusem w niektórych województwach wręcz pikuje w górę. 

Ostatnie dni są dramatyczne. Ministerstwo Zdrowia codziennie informuje o 8-9 tys. nowych zakażonych i 100-150 zgonach. Najgorzej jest w woj. lubelskim, małopolskim i podkarpackim

- Na Podlasiu są rejony, gdzie tylko 20 proc. mieszkańców zaszczepiła się na Covid. W przychodniach jest istny armagedon. W Białymstoku testujemy wszystkich z objawami infekcji. W mojej poradni codziennie mam 7-8 pacjentów z dodatnim wynikiem testu - mówi Joanna Zabielska - Cieciuch, ekspert Porozumienia Zielonogórskiego, wiceprezes Podlaskiego Związku Lekarzy Pracodawców Porozumienie Zielonogórskie.

Najgorsze jest to, że większość pacjentów nawet nie dopuszcza do siebie myśli, że zwykły katar, gorączka i bóle mięśni to może być właśnie Covid i trzeba wykonać test, żeby to potwierdzić lub wykluczyć.

- Niedowierzają wszyscy. Niezaszczepieni - bo przekonują, że ich ta choroba nie dotyczy, ale i zaszczepieni - bo często nie mają poważnych objawów, no i przecież się szczepili, więc powinni być bezpieczni - wylicza Joanna Zabielska-Cieciuch.

Brakuje społecznej świadomości, że każda infekcja powinna być potwierdzona testem. Dlatego teraz szczególnie apelują o rozwagę i rozsądek.

Noszenie maseczek – w sposób prawidłowy - czyli zakrywający usta i nos - jest ważną ochroną. Idąc na cmentarz trzeba tak właśnie się zabezpieczyć. Ale to nie jedyna zasada, której powinniśmy przestrzegać. Eksperci zwracają uwagę na kolejne zagrożenie. Chodzi o to, co dzieje się po odwiedzinach grobów bliskich, a co wpisane jest w polską tradycję - o spotkania rodzinne i towarzyskie. Podczas Wszystkich Świętych główną zasadą powinno być unikanie kontaktów, nawet bliskich, rodzinnych w zamkniętych pomieszczeniach.

- Spotkanie w zamkniętym pomieszczeniu 10-15 osób, o których nie wiemy czy są zaszczepieni, czy mają jakąś infekcję, jak się czują i z kim się spotykali jest skrajnie nieodpowiedzialne. Właśnie podczas wspólnego jedzenia, bliskich rozmów dochodzi do transmisji wirusa – tłumaczy ekspert Porozumienia Zielonogórskiego.

Potem wszyscy rozjadą się do swoich domów, nieraz odległych województw w Polsce. Za kilka dni będziemy dokładnie to widzieć w liczbie nowych zakażonych koronawirusem. I w liczbie ofiar.

- 98 proc. umierających teraz na Covid- 19 to osoby niezaszczepione. Czwarta fala należy do tych, którzy nie zaszczepili się w ogóle - mówi ekspret PZ.

W Polsce nadal tylko 53 proc. Polaków skorzystało z bezpłatnych szczepień na Covid-19. Mimo że na przyjęcie kolejnej lub pierwszej dawki można umówić się praktycznie z dnia na dzień. Od 2 listopada trzecią, przypominającą dawkę, może przyjąć każdy dorosły Polak powyżej 18-tego roku życia, sześć miesięcy po poprzedniej szczepionce. Najprawdopodobniej jeszcze w tym roku do szczepień dopuszczone będą dzieci od 5. do 11. roku życia, bo przypomnijmy, że nastolatkowie od 12. do 18. roku życia mogą się szczepić już od wakacji.

Eksperci podkreślają - jeżeli źle się czujemy, mamy katar, ból gardła, gorączkę - zostańmy w domu, nie kontaktujmy się z innymi. Telefonicznie skontaktujmy się z lekarzem rodzinnym i testujmy się.

Lekarze rodzinni są zaniepokojeni, bo nadal nie wiedzą jaka dokładnie będzie ich rola w ustawie o cmentarzach, zgonach i koronerach. Wszystko wskazuje na to, że nowe regulacje nie tylko nie pomogą, ale wręcz utrudnią lekarzom POZ pracę. I to podwójnie - będą mieli więcej obowiązków i mniej pieniędzy.

O potrzebie nowych regulacji prawnych mówi się w Polsce od....kilkudziesięciu lat. Ostatnie, pandemiczne miesiące dodatkowo uwydatniły, jak bardzo potrzebne są nowe przepisy. Niemal codziennie dowiadywaliśmy się o zmarłych, którzy na stwierdzenie przyczyny zgonu oczekiwali nawet kilkanaście godzin.

Nowy dokument ma zastąpić ustawę o cmentarzach i pochówku zmarłych z...1959 roku. Wtedy były inne uwarunkowania, inna rzeczywistość prawna i organizacyjna. Ale nowe przepisy wzbudzają coraz więcej wątpliwości.

- W Polsce jest rocznie ok. 150 tys. zgonów tzw. domowych i tylko 20 tys. niespodziewanych, w miejscach publicznych. I okazuje się, że koroner, który miał odciążyć lekarzy rodzinnych, będzie zajmował się tylko tymi 20 tysiącami zgonów. Reszta - lwia część - przypada - jako obowiązek! - lekarzom rodzinnym - mówi Mariusz Małecki, ekspert Porozumienia Zielonogórskiego.

Proponowane przepisy regulują bardzo dokładnie jakie będą obowiązki lekarza rodzinnego wobec pacjenta, który zmarł w domu, a był zapisany do konkretnej poradni POZ.

- Rodzina informuje o śmierci lekarza POZ i ten - bez względu na to, ilu ma zarejestrowanych chorych pacjentów na dany dzień - musi wszystko zostawić, zrezygnować z udzielenia swoim pacjentom pomocy i pojechać do zmarłego. To może być nawet miejscowość oddalona o kilkanaście czy kilkadziesiąt kilometrów. Nikt nie przewidział w projekcie jak lekarz rodzinny ma pogodzić obowiązki wobec żywych i zmarłych pacjentów.

- Trzeba zdać sobie sprawę, że ustawa w takim kształcie uderza i w lekarzy rodzinnych, ale przede wszystkim w samych pacjentów. Bo przewiduję jedno - skargi do różnych instytucji tych pacjentów, którzy nie zostaną przyjęci przez lekarza, bo ten musiał jechać stwierdzić zgon - mówi Mariusz Małecki, ekspert Porozumienia Zielonogórskiego.

Ponadto ustawa dokładnie wycenia pracę koronera. Koronerowi z tytułu wykonywania umowy przysługuje wynagrodzenie w wysokości 738 zł za każde stwierdzenie zgonu i sporządzenie karty zgonu. Dodatkowo otrzyma on 49 zł za dobę, za "gotowość" oraz 250 zł ryczałtu na zakup środków ochrony osobistej. Lekarz może też liczyć na zwrot kosztów dojazdu do osoby zmarłej.

Ile za taką pracę dostanie lekarz POZ?

- I tu kolejna niespodzianka. Koronerzy dostaną wynagrodzenie za stwierdzenie ok. 20 tys. zgonów w skali roku, a dla lekarzy POZ za o wiele większą liczbę stwierdzonych zgonów nie przewidziano żadnych źródeł finansowania - mówi ekspert.

W ustawie mówi się o tym, że lekarzowi POZ należy się wynagrodzenie za stwierdzenie zgonu, ale to świadczeniodawca sam musi znaleźć na to środki, nie przewiduje się na ten cel żadnych dodatkowych źródeł finansowania dla podmiotów POZ. 

- Tylko pozazdrościć takich rozwiązań – dodaje Mariusz Małecki. - Czy pełnomocnik rządu uwzględni po spotkaniu wnioski ekspertów? Konsultacje właśnie się zakończyły, a ostateczny kształt nowej ustawy jeszcze nie jest znany.

W dniach 18-19 październik odbyło się XVII Forum Rynku Zdrowia podczas, którego wyróżnienie otrzymał Tomasz Zieliński w kategorii:
Menedżer Rynku Zdrowia (placówki niepubliczne)

"za eksperckie zaangażowanie w informatyzację podstawowej opieki zdrowotnej. Tomasz Zieliński, prowadząc NZOZ Promed w miejscowościach Wysokie i Zakrzew (w woj. lubelskim) i opiekując się pacjentami, znajduje jednocześnie czas, aby na bieżąco angażować się w dyskusje eksperckie na temat usprawniania narzędzi informatycznych, między innymi w POZ, a także innych kwestii dotyczących funkcjonowania podstawowej opieki zdrowotnej. Dzięki jego uwagom możliwe było szybsze, oparte o praktykę, doskonalenie wielu rozwiązań informatycznych. Doktor Tomasz Zieliński jest zastępcą przewodniczącego ministerialnego zespołu do spraw zmian w podstawowej opiece zdrowotnej."

GRATULACJE!!!

Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z faktu, że stopy, na które nie zwracamy uwagi na co dzień są niezwykle skomplikowanym i precyzyjnym mechanizmem. Podobnie jak nie udało się do tej pory w sztucznych warunkach skopiować przyrody i wytworzyć nici pajęczej, tak nie udało się skonstruować urządzenia funkcjonującego jak ludzka stopa. Powszechnie wiadomo, że naprawa uszkodzeń w skomplikowanych mechanizmach jest trudna. Warto zadbać o stopy naszych dzieci by w razie konieczności leczenie rozpocząć wtedy, kiedy może ono jeszcze dać efekty.
Wady stóp u dzieci dzielimy na:
1. Wrodzone - wśród których najczęstsze są stopy końsko-szpotawe. Rozpoznawane w momencie urodzenia nie nastręczają problemów diagnostycznych. Leczone są przy pomocy opatrunków gipsowych i operacyjnie.
2. Nabyte - najczęstszych należą stopy płasko-koślawe. Rozpoznanie tej wady nie jest proste.

Prawidłowo ukształtowana stopa od strony wewnętrznej ma tzw. łuk podłużny. W odcisku stopy na mokrym piasku jest on widoczny jako „wydrążenie” wewnętrznego brzegu stopy. Ślad stopy płasko-koślawej nie posiada „wydrążenia”, jest równy, a czasem nawet „wybrzuszony” w stronę wewnętrzną stopy. Dodatkowo w stopie płasko-koślawej jej tylna część jest ustawiona skośnie. To właśnie ta deformacja jest odpowiedzialna za charakterystyczne ścieranie się tylnej części obuwia. Wewnętrzna strona tylnej części podeszwy jest znacznie bardziej zniszczona podczas chodzenia niż jej strona zewnętrzna.

Wbrew pozorom do rozpoznanie stopy płasko koślawej nie wystarczy obserwacja odcisku bosej podeszwy. U dzieci, które dopiero zaczynają chodzić łuk podłużny stopy sprawia wrażenie płaskiego, a niekiedy nawet „wybrzuszonego”. Jednak u dziecka do 2-3 roku życia podłużny łuk stopy wypełniają tkanki miękkie, w tym tkanka tłuszczowa, co naśladuje stopę płaską.

U większości dzieci występuję tzw. wiotkość tkanki łącznej. Powoduje ona zwiększoną ruchomość w większości stawów np. przeprosty w stawach kolanowych, łokciowych czy palcach. Dzieci z wiotkością tkanki łącznej bez trudu są w stanie dotknąć zgiętym kciukiem do przedramienia. Wiotkość nie jest patologią, ale sprzyja skręceniom stawu skokowego, potknięciom i upadkom. Dzieci z wiotkością często mają niechęć do sportu i zajęć ruchowych. Stan ten może samoistnie się poprawić w trakcie okresu dojrzewania, ale bywa, że przetrwa do okresu dorosłości, gdzie daje złożone problemy w zakresie układu ruchu.

Stopy fizjologicznie płasko-koślawe zwykle ustępują do 10 roku życia bez specjalnego leczenia. Wystarcza aktywność ruchowa: chodzenie na palcach, jazda na rowerze, pływanie, bieganie bosą stopą po nierównym podłożu np. trawie czy piasku. Ciężkie rygorystyczne ćwiczenia przy wiotkości tkanki łącznej są niewskazane, a mogą być nawet szkodliwe. 

Po ukończeniu 10 roku życia nie ma szansy, by stopa płasko-koślawa się poprawiła. Czasami mimo deformacji nie występują żadne dolegliwości, które ograniczałyby aktywność i codzienne funkcjonowanie. W niektórych przypadkach, kiedy mamy do czynienia z objawową stopą płasko-koślawą dolegliwości bywają dotkliwe. Jest to uczucie łatwej męczliwości i ból stóp zwłaszcza wieczorem po wysiłku. Bywa, że ból dotyczy nie tylko stóp, ale kolan, bioder a nawet kręgosłupa. Stopy płasko-koślawe często powodują wykoślawienie palucha czyli halluxy. Nieprawidłowe rozłożenie obciążeń w zdeformowanej stopie powoduje, że na jej podeszwowej powierzchni pojawiają się zgrubienia skóry: odciski i modzele.

W leczeniu stopy płasko- koślawej znaczenie ma rekreacyjny ruch. Co do korzystnego działania wkładek ortopedycznych zdania ortopedów są podzielone. Jednak współcześnie stosowane wkładki do butów są zupełnie inaczej profilowane, niż używane historycznie. 

Ostatnio opracowano nową metodę zabiegowego leczenia stóp płasko-koślawych. Polega ona na wprowadzeniu tytanowego lub biowchłanialnego implantu do wnętrza stopy. Operacja jest minimalnie inwazyjna. Cięcie skóry ma długość 1,5 cm, czas zabiegu jest krótki, można chodzić bez opatrunku gipsowego, a normalizacja następuje w ciągu kilku dni. Obserwacje wykazały, że dzieci po zabiegu chętniej biegają, a ich aktywność fizyczna znacznie wzrasta.

Małgorzata Stokowska-Wojda

Szafa to nie tylko mebel niezbędny do utrzymania porządku w mieszkaniu. To również często dziecięca kryjówka, do której można się schować, kiedy przychodzi lęk.
Lęk jest powszechnie przeżywaną nieprzyjemną emocją związaną z obawą przed niebezpieczeństwem. Naturalnie obawa występuje o osób zdrowych, ale pojawia się również w przebiegu różnego typu zaburzeń w zakresie psychiki i ciała. Obawa przed realnym zagrożeniem, zwana jest strachem. Należy do pierwotnych emocji umożliwiających przetrwanie. Pozwala człowiekowi oceniać niebezpieczeństwo oraz wypracowywać sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Strach jest pożyteczną emocją warunkującą adaptację człowieka do trudności środowiskowych. 
Jeżeli wzmożona czujność, nieuzasadnione obawy i nadmierne poczucie zagrożenia nieproporcjonalne do sytuacji i bodźca utrudniają adaptację i codzienne funkcjonowanie mamy do czynienie z lękiem. Najistotniejszą różnicą między tymi emocjami, które z grubsza odczuwane są w podobny sposób jest fakt, że strach jest reakcją na realne zagrożenie w tej chwili, a lęk wiąże się często z bodźcem nieproporcjonalnie małym, lub wręcz nieistniejącym i dotyczy wydarzeń przyszłych, które jeszcze się nie stały.
Zaburzenia lękowe należą do najczęstszych zaburzeń psychicznych wieku rozwojowego. W tej kategorii wiekowej dotyczą ok 10-20%.

Wśród zaburzeń lękowych najczęściej dzieci dotyka:
1. Lęk uogólniony (uporczywy, uogólniony lęk niezwiązany z żadnym konkretnym powodem).
2. Lęk społeczny (obawa pojawiająca się w obecności innych osób lub w sytuacjach społecznych).
3. Agorafobia- irracjonalna obawa przed przebywaniem na otwartej przestrzeni, wyjściem z domu, tłumem, przebywaniem w miejscu publicznym).
4. Fobie specyficzne- lęk przed pająkiem, żabą, zamkniętym pomieszczeniem, widokiem krwi itd.
5. Lęk separacyjny- nadmierny i nieadekwatny lęk przed rozdzieleniem z matką lub obojgiem rodziców.
6. Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne- osoba ma pewne powtarzające się myśli (obsesyję) i wykonuje wielokrotnie tę sama czynność (kompulsję). Do najczęstszych kompulsji należy mycie rąk i sprawdzanie po wielokroć czy drzwi są zamknięte.
7. Mutyzm wybiórczy polegający na tym, że dziecko w pewnych sytuacjach mówi, a w innych milczy. Milczenie jest skutkiem lęku.
8. Zespół stresu pourazowego- reakcja przekraczająca możliwości radzenia sobie osoby po skrajnie traumatyzującym przeżyciu (np. gwałt, tortury, wypadek komunikacyjny, kataklizmy żywiołowe itd.).

Do najważniejszych przyczyn zaburzeń lękowych u dzieci należą:
1. Czynniki genetyczne.
2. Środowiskowe.
3. Temperament dziecka

Badania wykazały, że dzieci rodziców z zaburzeniami lękowymi 7 razy częściej cierpią na zaburzenia lękowe w porównaniu z dziećmi, których rodzice nie są obciążeni. Istotę czynnika genetycznego potwierdziły również badania bliźniąt.
Czynniki środowiskowe uwarunkowane są relacjami w rodzinie. Obarczeni zespołem lękowym rodzice często przedstawiając dziecku świat jako zagrażający i nieprzyjazny pokazują mu i wzmacniają nieadaptacyjne sposoby działania w trudnych sytuacjach. Często rodzice z zespołem lękowym nadmiernie kontrolują i krytykują dziecko, albo są wobec niego nadopiekuńczy.
Czynnikiem sprzyjającym zaburzeniom lękowym jest temperament samego dziecka. Szczególnie narażone są dzieci o nadmiernej wrażliwości. Na nowe zdarzenia reagują dużą ostrożnością, dużym napięciem, bywają wycofane i starają się nie okazywać emocji. W niejednoznacznych sytuacjach dopatrują się zagrożenia i przewidują niebezpieczeństwo, przed którym będą zmuszone się bronić.
Zaburzenia lękowe u dzieci nie są łatwe do oceny. Wynika to z samego procesu rozwoju. Lęk przed osobami obcymi pojawiający się w 7-8 miesiącu życia dziecka nie jest powodem do rozpoznania lęku społecznego. Wynika z etapu rozwoju, występuje u większości dzieci i mija po 30 miesiącu życia. Rozpowszechnienie poszczególnych zaburzeń lękowych wiąże się z wiekiem. U dzieci poniżej 12 roku życia najczęściej obserwuje się lęk separacyjny. Szczyt tych zaburzeń ma miejsce między 7 a 9 rokiem życia. Wraz z wiekiem jego występowanie maleje. 
Okres wczesnoszkolny to początek uogólnionych zaburzeń lękowych i zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, które nasilają się w kolejnych latach. 
W okresie dojrzewania najczęściej pojawiają się objawy lęku społecznego.
Stwierdzono, że częstość zaburzeń lękowych jest zależna od płci. Dziewczynki chorują 2-3 razy częściej niż chłopcy.
Zaburzenia lękowe mogą wpływać na funkcjonowanie społeczno-emocjonalne dziecka, jego relacje z rówieśnikami, osiągnięcia szkolne. W niektórych przepadkach zaburzenia lękowe mogą przetrwać i występować również w dorosłości. Bardzo ważne są skoordynowane działania rodziny, szkoły, systemu ochrony zdrowia, by pomóc dziecku wyjść z szafy.

Małgorzata Stokowska-Wojda

Stanowisko Zarządu Federacji Porozumienie Zielonogórskie z dn. 03.10.2021r.

Zarząd Porozumienia Zielonogórskiego wyraża sprzeciw wobec sposobu wdrażania opieki koordynowanej od 1.10.2021 przez NFZ, zaprezentowanego w Zarządzeniu 160/2021/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 30.09.2021r.

Zarządzenie to powstało bez konsultacji ze środowiskiem POZ oraz bez akceptacji zespołu do spraw zmian w POZ powołanego przez Ministra Zdrowia.

Zarząd Federacji oczekuje od Ministra Zdrowia:
1. podjęcia działań w kierunku zmian legislacyjnych pozwalających na wdrożenie opieki koordynowanej w sposób zgodny z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawą z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej;
2. zobowiązania Prezesa NFZ do natychmiastowego wprowadzenia zmian zapisów zarządzenia, które m.in. pozwolą na realne zatrudnienie koordynatora w każdym miejscu udzielania świadczeń POZ.

Gospodarka wodna jest ważną częścią funkcjonowania ludzkiego organizmu. Jednym z elementów gospodarki wodnej jest produkcja potu. Chociaż bywa powodem narzekań, pot spełnia bardzo pożyteczną rolę:
1. Ochładza organizm, dlatego latem pocimy się bardziej.
2. Uwalnia organizm od substancji toksycznych podobnie jak mocz.
3. Zapewnia skórze prawidłową wilgotność.

Jakkolwiek pocenie ma korzystne efekty, to nadmierne wydzielanie potu zwane nadpotliwością jest prawdziwą zmorą. 
W USA ok. 3% społeczeństwa cierpi na nadpotliwość, ale tylko 34% chorych zgłasza się z tym do lekarza. Polskie statystyki w tym zakresie nie są znane, ponieważ większość naszych rodaków traktuje tą przypadłość jak defekt kosmetyczny, a nie chorobę.
Wykazano, że nadpotliwość jest bardzo dużym problemem psychologicznym prowadzącym do znacznego obniżenia jakości życia (porównywalnego np. do łuszczycy). Objawy nadpotliwości mogą być bardzo uciążliwe dla pacjenta. Mogą zaburzać wszystkie sfery codziennego funkcjonowania: społeczną, ekonomiczną, psychologiczną. Nadmierne pocenie ma też bezpośredni wpływ na uszkodzenie mechanizmów ochronnych skóry. Skutkuje to zwiększeniem częstości występowania infekcyjnych chorób skóry pochodzenie bakteryjnego, grzybiczego, rzadziej, wirusowego.

Nadpotliwość dzieli się na:
1. Pierwotną.
2. Wtórną.

Nadpotliwość pierwotna występuje u osób młodych, bez obciążeń zdrowotnych. Najczęściej pojawia się między 14 a 25 rokiem życia. Dolegliwości mają charakter napadowy. Nasilenie wydzielania potu ma związek ze stresem i silnymi emocjami. Często zdarza się, że lęk przed obfitym poceniem daje stan emocjonalnego napięcia wywołującego nadpotliwość. 

Nadpotliwość pierwotna może dotyczyć jednej lokalizacji, lub licznych ognisk rozmieszczonych symetrycznie w obrębie ciała. Do najczęstszych należą:
1. Doły pachowe.
2. Stopy.
3. Dłonie.
4. Twarz.

Przyczyna nadpotliwości pierwotnej jest nieznana. Jednak u prawie połowy pacjentów występuje ona rodzinnie, co może sugerować tło genetyczne.
Nadpotliwość wtórna najczęściej rozpoczyna się później niż pierwotna i dotyczy osób z towarzyszącymi chorobami przewlekłymi:
- chorobami nowotworowymi
- neurologicznymi
- zaburzeniami hormonalnymi
ale również występuje jako objaw: 
- zwiększonej temperatury
- procesów fizjologicznych (menopauza)
- działań niepożądanych leków
- powikłań po zabiegach chirurgicznych

Wydzielanie potu w nadpotliwości wtórnej ma najczęściej charakter uogólniony i napadowy niezależny od pory dnia.

Leczenie nadmiernej potliwości wiąże się nie tylko z zastosowaniem terapii medycznych, ale również z zachowaniem pewnych zasad stylu życia, do których należy:
1. Noszenie luźnych ubrań nieprzylegających do ciała.
2. Unikanie tkanin syntetycznych, nieprzewiewnych.
3. Noszenie obuwia umożliwiającego efektywną wentylację stóp.
4. Rezygnacja z pikantnych potraw i alkoholu.
5. Unikanie sytuacji stresowych.
6. Szczególna dbałość o higienę osobistą. U wielu osób konieczna jest zmiana ubrania kilka razy w ciągu dnia.

Leczenie nadpotliwości jest ukierunkowane na zmniejszenie aktywności gruczołów potowych i wykorzystuje różnorodne metody. W jego zakres wchodzą:
1. Stosowanie antyperspirantów- jest to terapia pierwszego rzutu.
2. Jonoforeza-zabieg fizjoterapeutyczny skuteczny przy nadpotliwości rąk i stóp.
3. Ostrzykiwanie  miejscowe toksyną botulinową.
4. Termoliza mikrofalowa- niszczenie gruczołów potowych z wykorzystaniem wysokiej temperatury.
5. Radiofrekwencja mikroigłowa- niszczenie gruczołów potowych przy użyciu mikroigieł przez które przepływa energia cieplna.
6. Terapia ultradźwiękami.
7. Laseroterapia.
8. Metody chirurgiczne.

Małgorzata Stokowska-Wojda