MISIACZKI
Najbardziej kochane i wszystkie nasze-dzieci. Jednym z najczęstszych problemów medycznych wieku dziecięcego są zaburzenia apetytu. Najczęściej opiekunowie zgłaszają się do gabinetu lekarskiego z niejadkiem. Problem polega na zbyt małej objętości zjadanych posiłków czasami na wykluczeniu niektórych pokarmów, których dziecko nie chce jeść. Zaburzenia łaknienia to nie tylko kłopot z niejadkiem, również nadmierny apetyt jest poważnym zakłóceniem równowagi małego człowieka. Obiektywnym sprawdzianem, czy dziecko odżywiane jest prawidłowo jest pomiar jego masy ciała. Ważenie jest regularnie wykonywane podczas badania bilansowego. Równie niepokojący jest niedobór masy ciała jak i jej nadmiar. Nadwaga i otyłość są nie mniejszym problemem niż niedowaga.
Łaknienie jest procesem złożonym i w związku z powyższym nietrudnym do rozregulowania.
Zależy od wielu czynników. Należą do nich:
1. Czynniki ośrodkowe. W naszym mózgu znajduje się niewielka, ale niezwykle ważna struktura-podwzgórze. Odpowiada ono za liczne procesy warunkujące równowagę organizmu. Tu znajdują się ośrodek głodu i ośrodek sytości. Głód jest nieprzyjemnym uczuciem związanym z potrzebą natychmiastowego zjedzenia czegoś, apetyt to zależna od woli motywacja–chęć zjedzenia konkretnej potrawy. Pobudzenie ośrodka głodu zwiększa apetyt , sygnały pobudzające ośrodek sytości hamują spożywanie pokarmu.
2. Hormony i neuroprzekaźniki. Łaknienie modulowane jest nie tylko przez mózg. Na jego stan wpływają liczne hormony (przewodu pokarmowego, tkanki tłuszczowej, gruczołów dokrewnych np. insulina jak i substancje o charakterze neuroprzekaźników). 
3. Prócz biologicznych czynników warunkujących łaknienie zależnych od pracy naszego organizmu niebagatelną rolę pełnią czynniki środowiskowe: nawyki kulturowe, bodźce wzrokowe, węchowe i smakowe czy stres.
Zaburzenia apetytu mogą trwać krótko i nie dawać żadnych powikłań. Jednak w sytuacji, gdy trwają długo mogą być przyczyną znacznych odchyleń od normy masy ciała, co prowadzi do niedowagi, wyniszczenia czy otyłości.
Nie zawsze brak apetytu czyli niechęć do spożywania pokarmów jest sygnałem poważnych zaburzeń wymagających interwencji lekarskiej. Krótkotrwałe zburzenia apetytu mogą towarzyszyć ostrym infekcjom gorączkowym czy urazom. Krótkotrwałe pogorszenie apetytu jest stanem fizjologicznym u dzieci w wieku 1-5 lat i nie wymaga leczenia. Na stan łaknienia wpływają czynniki środowiskowe. Przy niskich temperaturach otoczenia apetyt wzrasta, podczas upałów jest znacznie mniejszy. Krótki i niezbyt intensywny wysiłek fizyczny może wiązać się z mniejszym apetytem. Wysiłek fizyczny forsowny trwający długo, czy wysiłek przewlekły wiąże się ze spożywaniem większej ilości pokarmów.
Przewlekłe zaburzenia apetytu mogą być wynikiem zróżnicowanych zaburzeń:
1. Chorób somatycznych: przewlekłych zakażeń, zaparć, chorób pasożytniczych, alergii pokarmowych, nowotworów, zaburzeń neurologicznych, hormonalnych, niewyrównanej cukrzycy.
2. Zaburzeń psychicznych: depresji, schizofrenii, zespołu Aspergera, autyzmu, stanów lękowych, narkomanii.
3. Zaburzeń psychosomatycznych do których należy anoreksja.
U dzieci występują również problemy polegające na zaburzeniach przeżuwania, spożywaniu produktów niejadalnych (ziemia, drewno, kamienie, lód) oraz zespoły prowadzące do nadmiernego objadania się, czasem z towarzyszącymi wymiotami jak w bulimii. 
W zaburzeniach odżywiania najistotniejsze jest stwierdzenie, czy mamy do czynienia z problemem wymagającym diagnostyki i terapii, czy kłopot jest przejściowy i nie zwiastuje choroby.
Niepokój wzbudza zmniejszenie apetytu trwające długo-powyżej 2 tygodni zwłaszcza jeżeli towarzyszą mu objawy alarmujące:
1. Zburzenia wzrastania.
2. Niedobór masy ciała.
3. Opóźnienie rozwoju psychoruchowego.
4. Wymioty lub przewlekła biegunka.
5. Bóle w trakcie połykania.
6. Krztuszenie się w trakcie posiłku.
7. Nawracające infekcje układu oddechowego.
8. Znaczne restrykcje pokarmowe oraz zachowania prowadzące do zmniejszenia masy ciała (nadmierna aktywność fizyczna, stosowanie środków odchudzających).
W przypadkach przejściowych, niegroźnych zaburzeń apetytu pamiętajmy, że „jemy również oczami”, a przykład wiele znaczy. Grzywka z sałaty, oczy z zielonego groszku i paprykowy uśmiech na kanapce sprawi, że chętniej zostanie zjedzona, a tata, który pochłania surówkę z marchewki jest świetnym przykładem dla syna na to, jak odżywiają się prawdziwi mężczyźni.

Małgorzata Stokowska-Wojda

18. 11. 2023 r. Informacja prasowa

Antybiotyk? Jeśli nie jest konieczny – to dziękuję. Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach.

Wielu naukowców uważa odkrycie antybiotyków za jedno z najistotniejszych osiągnięć XX wieku. Penicylina, wyizolowana przez Alexandra Fleminga w 1928 roku, była pierwszym antybiotykiem, który znacząco przyczynił się do zwalczenia chorób dziesiątkujących ludzkość. Mimo to, z biegiem lat, skuteczność antybiotyków zaczęła być zagrożona. Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach, trwający od 18 do 24 listopada 2023 roku, stanowi okazję do refleksji nad tymi zmianami i podkreśla ich znaczenie. 
Powszechna dostępność i nadmierne stosowanie antybiotyków sprawiło, że coraz więcej jest antybiotykoopornych bakterii. To obecnie jest jednym z najpoważniejszych problemów medycznych na świecie. Najważniejsze – antybiotyki zwalczają infekcje bakteryjne. Nie można ich stosować z powodu przeziębienia czy grypy. 
– Dzięki testom combo na grypę, COVID-19 i RSV zaczęliśmy ostatnio wypisywać mniej recept na antybiotyki. Większość infekcji jest wirusowa, więc nie stosujemy antybiotykoterapii. Pacjenci to rozumieją i są znacznie spokojniejsi – wyjaśnia Wojciech Pacholicki, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie. 
Bakterie oporne na działanie wielu antybiotyków, to ogromny problem współczesnej medycyny. Mikrobiolodzy od lat biją na alarm i ostrzegają, że już niedługo mogą pojawić się takie choroby, na które nie będą działać żadne znane nam antybiotyki. To właśnie tłumaczą swoim pacjentom specjaliści medycyny rodzinnej. 
– Jeśli jest taka potrzeba, to oczywiście antybiotyk zalecam i zapisuję receptę, ale zawsze tłumaczę np. rodzicom dzieci, że niepotrzebnie podany antybiotyk tylko bardziej dziecko osłabi. Na pewno nie pomoże – mówi Małgorzata Stokowska-Wojda, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie, na co dzień przyjmuje pacjentów w poradni w Łaszczowie w woj. Lubelskim.
Lekarze przypominają, a właściwie cały czas uczą pacjentów – antybiotyki działają tylko na bakterie i nie leczą chorób wirusowych. Na ostre zapalenie gardła i oskrzeli nie pomogą antybiotyki. Na szczęście coraz więcej jest pacjentów, którzy doskonale o tym wiedzą i sami wolą ograniczać stosowanie antybiotyków, jeśli jest to tylko możliwe. 
– Coraz częściej słyszę ulgę w głosie rodziców, gdy mówię, że antybiotyk nie będzie potrzebny. To cieszy i świadczy o tym, że nasze argumenty, argumenty lekarzy rodzinnych, docierają do coraz szerszej grupy pacjentów – mówi Anna Osowska, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
Ważna jest wiedza, większa świadomość dotycząca rosnącej oporności bakterii na antybiotyki. Dlatego lekarze przypominają podstawowe zasady dotyczące antybiotykoterapii – należy przyjmować tylko antybiotyki zapisane przez lekarza, stosować je zgodnie z zaleceniem, nie przerywać terapii, jeśli poczujemy się lepiej, nie stosować leku, który został nam po poprzednich terapiach. Pacjenci muszą być rozważni i odpowiedzialni, bo oporność na antybiotyki stanowi obecnie jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia publicznego.

Tomasz Zieliński – architektem polskiego e-Zdrowia

Rozwój elektronicznych usług zdrowotnych w Polsce stał się synonimem nowoczesności i efektywności. Począwszy od elektronicznych zwolnień lekarskich w 2018 roku, poprzez wprowadzenie e-recepty, aż do uruchomienia aplikacji mobilnej „mojeIKP” w maju 2021 roku, polska służba zdrowia przeszła istną metamorfozę cyfrową. Dzięki nim udało się zrealizować wieloletni proces wdrażania elektronicznej dokumentacji medycznej oraz Internetowego Konta Pacjenta. Nie można jednak pomijać znaczenia ludzi stojących za tymi zmianami – wśród nich wyjątkową rolę odegrał lek. Tomasz Zieliński, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie, który został uhonorowany tytułem "Przyjaciel e-zdrowia" podczas konferencji "Perspektywy e-zdrowia" organizowanej przez Centrum e-Zdrowia.
Tomasz Zieliński od samego początku był nie tylko obserwatorem, ale przede wszystkim uczestnikiem i krytykiem, który własnym autorytetem przyczynił się do zaufania i akceptacji cyfrowych innowacji w medycynie. Jego zaangażowanie w proces i dialog z medycznym środowiskiem przyniosło nieocenione korzyści dla rozwoju e-zdrowia w naszym kraju. To dzięki jego krytycznemu spojrzeniu i testom nowych usług, e-zdrowie w Polsce zyskało rzetelnego sojusznika.
Szczególnie godne uwagi jest wsparcie doktora Zielińskiego podczas pandemii COVID-19, gdzie jego wiedza i doświadczenie przyczyniły się do budowy systemów, które pomogły w przetrwaniu tego trudnego okresu.
Wyróżnienie doktora Tomasza Zielińskiego tytułem Przyjaciela e-Zdrowia jest wyrazem uznania za jego nieoceniony wkład w rozwój cyfrowego zdrowia w Polsce. Lekarz jest nie jest tylko przyjacielem e-zdrowia, ale przede wszystkim jego budowniczym i innowatorem, którego wkład będzie miał trwały wpływ na zdrowie milionów Polaków.
- E-zdrowie jest dla mnie czymś, do czego od samego początku mojej kariery zawodowej dążyłem i będę dążyć, bo praca jeszcze nie jest zakończona - mówi Tomasz Zieliński. - Liczę także na kontynuację współpracy w tym zakresie z Ministerstwem Zdrowia i Centrum e-Zdrowia, bo prawdziwa rewolucja cyfrowa w zdrowiu dopiero się rozpoczyna.

14.11.2023 r. Informacja prasowa

Cukrzyca nadal zbiera swoje żniwo
Cukrzyca jest jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych. Na całym świecie jest ogromnym problem zarówno zdrowotnym, jak i ekonomicznym. Przez specjalistów nazywana pierwszą niezakaźną epidemią. To choroba niebezpieczna, czasem bagatelizowana. Konsekwencje zdrowotne źle lub zbyt późno leczonej cukrzycy są dramatyczne. 
14 listopada, w Światowym Dniu Cukrzycy, specjaliści medycyny rodzinnej z Federacji Porozumienie Zielonogórskie przypominają, jakie są czynniki ryzyka tej choroby i o tym, że nadal brakuje systemowej edukacji. 
W tym roku tematem przewodnim Światowego Dnia Cukrzycy, ogłoszonym przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną, jest dostęp do opieki diabetologicznej.
Specjaliści podkreślają ogromne znaczenie świadomości czynników ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, aby pomóc w opóźnieniu lub zapobieganiu chorobie. 
Chorobie, która rozwija się powoli, często niezauważalnie, ale powoduje poważne konsekwencje. Takie jak retinopatia cukrzycowa – uszkodzenie siatkówki, nefropatia – cukrzycowa choroba nerek, amputacja kończyn dolnych, zawały serca, udary mózgu.
Szacuje się, że na świecie 1 na 10 dorosłych choruje na cukrzycę, ale tylko połowa o tym wie – 50 proc. jeszcze nie zdiagnozowano, ale choroba już pustoszy organizm. W Polsce na cukrzycę choruje ponad 3 mln. osób.
Cukrzycy typu 1 nie można zapobiec, ale można jej powikłania zminimalizować dzięki regularnym badaniom i leczeniu.
Cukrzyca typu 2 to choroba cywilizacyjna, na której rozwój często mamy wpływ – nasz tryb życia, dieta, aktywność fizyczna. Tu powikłania można opóźnić lub zapobiegać im dzięki wczesnemu rozpoznaniu, właściwej diagnostyce i leczeniu. 
A to leczenie, dzięki opiece koordynowanej dostępnej w gabinetach POZ, jest coraz skuteczniejsze. Diabetycy w tym programie są szczególnie traktowani. Lekarze mają do dyspozycji niezbędna narzędzia do wczesnej diagnostyki, mogą chorym poświęcić więcej czasu. Pomocne są także inne programy dostępne w POZ - 40 PLUS i CHUK. 
− Rezerwuję więcej czasu na rozmowę, konsultację. Mam dobry kontakt z tymi pacjentami, bo z wieloma znam się od lat. W ramach POZ oferuję im także konsultacje dietetyka – mówi lek. Wojciech Pacholicki, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
W ramach opieki koordynowanej diabetycy mają szybszy i łatwiejszy dostęp do lekarza POZ niż do specjalisty w AOS. Sprawniejsza jest komunikacja, prowadzenie chorego. W POZ pacjent ma dostęp do nowoczesnej diagnostyki, terapii i leków, w tym do najnowszego systemu ciągłego monitorowania. To wyższy standard opieki nad diabetykami. 
– Możemy z powodzeniem prowadzić chorego na cukrzycę, ale w niczym go nie wyręczymy. Pacjenci sami muszą zrozumieć, co w tej chorobie jest ważne. I opieka koordynowana im to uświadamia. Mamy czas i miejsce na edukację i skuteczne leczenie – dodaje Agata Sławin, specjalistka medycyny rodzinnej.

KŁOPOT POD SKARPETKĄ

Zwykło się mawiać, że paznokcie nie bolą. A jednak potrafią sprawić bolesne problemy, zwłaszcza jeżeli jest to wrastający paznokieć. Wrastający paznokieć wiąże się z zagłębianiem płytki paznokciowej w otaczające tkanki miękkie. Powoduje to stan zapalny i uciążliwy ból. W ciągu dalszego rozwoju choroby dochodzi do przerostu tkanki ziarninującej (w medycynie ludowej znanej jako „dzikie mięso”) i nadkażeń bakteryjnych, grzybiczych i mieszanych. Nieleczona choroba stanowi realne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza pacjenta cierpiącego na choroby przewlekłe.
Wrastanie płytki paznokciowej jest powszechnym problemem. Dotyczy 15-20% ludzi, występuje w każdym wieku, nawet u dzieci. Choroba rozpoczyna się zagłębianiem się bocznych brzegów płytki paznokciowej w otaczające tkanki miękkie, które odbierają wrastający w nie paznokieć jako ciało obce. Reagują stanem zapalnym, powstają rany, wysięk surowiczy lub ropny może dojść do nadkażenia bakteryjnego. Brak leczenia powoduje pojawienie się tkanki ziarninującej. Wrastający paznokieć to przypadłość charakterystyczna dla stóp, szczególnie palucha. Bardzo rzadko obejmuje palce rąk. Wiąże się z obrzękiem zaczerwienienie i dużą bolesnością. Często powoduje problemy z poruszaniem się zwłaszcza po włożeniu pełnego obuwia.
Zidentyfikowano czynniki ryzyka wrastających paznokci. Należą do nich:
1. Czynniki genetyczne.
2. Urazy mechaniczne w obrębie palców i paznokci.
3. Otyłość.
4. Wiek dojrzewania.
5. Nieodpowiednio dobrane obuwie stwarzające ucisk dla stopy (np. za ciasne buty, zbyt wąskie noski ).
6. Niewłaściwe skracanie płytki paznokciowej.
7. Wrodzone i nabyte deformacje stóp.
8. Stany przeciążeniowe. 
9. Nadmierna potliwość.
10. Guzkowe zmiany podpaznokciowe.
11. Choroby metaboliczne (w tym cukrzyca).
12. Choroby układu krążenia.
13. Duże zaniedbania higieniczne.
Wrastanie paznokci jest chorobą wieloetapową. W zależności od stopnia zaawansowania można dobrać właściwą metodę leczenia zachowawczą lub chirurgiczną. A sposobów leczenia wrastającego paznokcia jest  bardzo dużo.
Metody zachowawcze:
1. Tamponada-między płytką paznokciową a tkanka miękką okołopaznokciową umieszcza się jałowy gazik. 
2. Tamponada stała-wygląda podobnie, ale używa się do tego stałych materiałów i zabezpiecza za pomocą materiałów światłoutwardzalnych.
3. Taśmowanie wałów okołopaznokciowych-wały okołopaznokciowe odciąga się od płytki paznokciowej z wykorzystaniem taśm do kinesiotapingu.
4. Nitkowanie płytki paznokcia-najdalszą, wystającą część płytki paznokciowej unosi się za pomocą nici dentystycznych i opatrunków klejonych.
5. Akrylowanie płytki paznokcia- zabezpieczenie za pomocą akrylu medycznego płytki paznokcia w pozycji uniesionej.
6. Podcięcie boczne płytki paznokcia, która stanowi element drażniący.
7. Ortonyksja-metoda oparta na wykorzystaniu klamer ortonyksyjnych. Są to czasowe implanty wykonane z metalu lub materiałów niemetalowych korygujące kształt płytki paznokciowej i unoszące ją do góry.
8. Ważnym elementem leczenia wrastających paznokci jest zmiana obuwia na takie, które nie będzie uciskać zmienionego chorobowo miejsca.
9. W przypadku ran używa się środków odkażających i specjalistycznych opatrunków.
Metody chirurgiczne polegają nie tylko na wycięciu częściowym lub pełnym płytki paznokciowej i macierzy przy użyciu skalpela. Zabiegów dokonuje się metodą chemiczną przy użyciu przewidzianych do tego środków chemicznych, albo z wykorzystaniem krioterapii, laseroterapii czy elektrokoagulacji.
Niebagatelna rolę w zapobieganiu wrastającym paznokciom odgrywa właściwy dobór obuwia. Należy zwrócić uwagę, by rozmiar był odpowiedni. Zbyt małe, ciasne buty uciskają palce i tym samym sprzyjają wrastaniu paznokci. W przypadku stóp dotkniętych wrastającym paznokciem za małe buty znacznie utrudniają leczenie. Ważny jest również materiał z jakiego wykonane jest obuwie. Buty z tworzyw nie zapewniających cyrkulacji powietrza powodują nadmierne pocenie się stopy, rozmiękczenie wałów okołopaznokciowych i ułatwiają zadanie bakteriom chorobotwórczym odpowiedzialnym za nadkażenia. Podobnie rzecz ma się, gdy buty nie są dostosowane do warunków pogodowych. W letni skwar stopy w ciężkich kamaszach spocą się bardziej niż w lekkich sandałach. Wrastaniu paznokci sprzyja obcinanie ich zbyt krótko i nadawanie im zaokrąglonego kształtu. Odrobinę dłuższe i przycięte prosto stworzą mniejsze zagrożenie wrastaniem. Dobrze jest poświęcić własnym stopom trochę czasu, by o nie zadbać. Uniknięcie bólu i problemów jakie powoduje wrastający paznokieć jest tego warte.

Małgorzata Stokowska-Wojda

Wiosna e–zdrowia i koordynacji na Lubelszczyźnie - Edycja III
Opieka koordynowana, e-zdrowie, profilaktyka

SOBOTA 6 kwietnia 2024 r.

9:00 – 10:00 – Rejestracja uczestników
10:00 – 10:15 – Oficjalne rozpoczęcie konferencji - Prezes LZLR-P
10:15 – 12:15 – Sesja wykładowa
   - Opieka w POZ nad pacjentem z nadciśnieniem tętniczym.
   - Opieka w POZ nad pacjentem z niewydolnością serca.
   - Opieka w POZ nad pacjentem z migotaniem przedsionków.
   - Opieka w POZ nad pacjentem z przewlekłą chorobą niedokrwienną serca.
12:15 – 12:30 – przerwa na kawę
12:30 – 14:30 – Sesja wykładowa
   - Opieka w POZ nad pacjentem z niedoczynnością tarczycy.
   - Opieka w POZ nad pacjentem z diagnostyką guzków pojedynczych i mnogich tarczycy.
14:30 – 15:45 – Lunch
15:45 – 17:45 – Sesja wykładowa
  - Opieka w POZ nad pacjentem z astmą oskrzelową.
  - Opieka w POZ nad pacjentem z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.

NIEDZIELA 7 kwietnia 2024 r.

10:00 – 12.00 – Sesja wykładowa
  - Opieka w POZ nad pacjentem z cukrzycą.
12:00 – 12:30 – przerwa na kawę
12:30 – 14:30 – Sesja wykładowa
  - Opieka w POZ nad pacjentem z przewlekłą chorobą nerek.
14:30 – 15:30 – Lunch
15:30 – 17:30 – Sesja wykładowa
  - Interpretacja badań wykonywanych w ramach budżetu powierzonego opieki koordynowanej.

                                                                    Wiosna e–zdrowia i koordynacji na Lubelszczyźnie - Edycja III
                                                                          Opieka koordynowana, e-zdrowie, profilaktyka

 SOBOTA 6 kwietnia 2024 r.
17:45 – 19:00 - Wieczór z wierszem Małgorzaty Stokowskiej - Wojdy
Wieczór autorski
20:00 - Uroczysta kolacja przy muzyce

*Źródło finansowania wydarzeń o charakterze rozrywkowym nie pochodzi od innowacyjnych firm farmaceutycznych będących członkami INFARMA, lecz ze środków własnych organizatora Lubelskiego Związku Lekarzy Rodzinnych - Pracodawców

*Program pozamerytoryczny (rozrywkowy) nie zostanie sfinansowany ze środków pochodzących od firm członkowskich Izby POLMED lub MedTech Polska, lecz ze środków własnych organizatora Lubelskiego Związku Lekarzy Rodzinnych – Pracodawców

NORMALIZAJCJA ZA WITKACYM
Często spotykamy się ze zjawiskiem suplementowania witamin „dla wzmocnienia”. Kupujemy w aptece „dobry” zespół witamin. Wybór bywa trudny, bo preparatów jest wiele i nie bardzo wiadomo czym się kierować, żeby wskazać ten jeden -najlepszy. Po dokonaniu trudnej operacji wyboru zażywamy sumiennie według zaleceń na opakowaniu w poczuciu dbałości o swój organizm. Czy istotnie zadbaliśmy o siebie, czy jest to tylko działanie pozorne?
Witkacy mawiał, że „Najpierw trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie: Po co?, a dopiero potem: Jak?”
Pojęcie „witaminy” obejmuje zbiór różnorodnych chemicznie substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Będąc zróżnicowanymi związkami chemicznymi poszczególne witaminy wpływają na rozliczne procesy biochemiczne. Mogłoby się wydawać, że osoba, która prawidłowo się odżywia i nie stosuje żadnych ograniczeń dietetycznych nie powinna cierpieć na niedobory, również witaminowe. Jednak sytuacja oddziaływania witamin i ich niedoborów jest znacznie bardziej skomplikowana.
Powszechnie znane są witaminy z grupy B. Stanowią one zespół ośmiu związków chemicznych są rozpuszczalne w wodzie i muszą być dostarczone w pożywieniu, gdyż nasz organizm nie potrafi ich wytworzyć. Niedobór witamin z grupy B wywołuje choroby neurologiczne, często o bardzo ciężkim przebiegu. Wystarczy wspomnieć o chorobie beri-beri-ciężkim niedoborze witaminy B1, czy zwyrodnieniu tylnosznurowym w wyniku niedoboru witaminy B12.
Witaminy z grupy B wpływają na pracę układu nerwowego. Dotyczy to zarówno nerwów (przewodów, którymi impulsy docierają do celu) jak i osłonek mielinowych, którymi nerwy otoczone są jak kable elektryczne. Uszkodzenie osłonki powoduje, że impuls nie jest prawidłowo przewodzony przez włókno nerwowe do narządu docelowego. Uszkodzenie sprawia, że ten narząd np. mięsień nie działa prawidłowo. Szczególnie ważną rolę pełnią witaminy B w funkcjonowaniu Ośrodkowego Układu Nerwowego. Dzięki nim mózg pracuje właściwie zapewniając sprawność intelektualną i psychiczną. Niedobór witamin B skutkuje zaburzeniami pamięci zwłaszcza świeżej, zaburzeniami orientacji do omamów włącznie. 
Oprócz działania na sieć nerwów witaminy z grupy B biorą również udział w innych procesach:
1. Syntezie serotoniny (hormonu szczęścia).
2. Syntezie kwasów nukleinowych (DNA i RNA).
3. Syntezie dopaminy-substancji, która wpływa na samopoczucie, energię i chęć do działania, motywację a także na odczuwanie zadowolenia a nawet szczęścia.
4. Syntezie GABA-kwasu gamma-aminomasłowego, który obniża aktywność mózgu wspomagając łagodzenie stresu i ułatwiając zasypianie.
5. Syntezie acetylocholiny, która obniża ciśnienie tętnicze krwi, zwalnia akcję serca i pobudza perystaltykę jelit przeciwdziałając zaparciom.
6. Metabolizmie kwasów tłuszczowych.
7. Metabolizmie aminokwasów.
8. Modulacji procesów odpornościowych i zapalnych.
9. Obniżają poziom homocysteiny-substancji przyśpieszającej zmiany miażdżycowe w tętnicach.
Podstawowym źródłem witamin z grupy B jest zrównoważona dieta. Oprócz produktów zwierzęcych (najbogatszych w witaminy B) występują one w ziemniakach, roślinach strączkowych i warzywach liściastych. Witamina B12 jest jedyną, która występuje w większości w produktach zwierzęcych. Witaminę B12 zawierają: podroby, ryby, sery żółte i jaja. W produktach roślinnych trudno ją znaleźć. Pewną jej ilość znajduje się w grzybach, drożdżach , glonach czy produktach fermentowanych. 
Zidentyfikowano grupy osób u których istnieje zwiększone ryzyko niedoboru witamin z grupy B:
1. Schorzenia przewodu pokarmowego: zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka, robaczyce, celiakia, stan po resekcji jelita cienkiego.
2. Defekty genetyczne.
3. Stan po zabiegach chirurgii bariatrycznej.
4. Cukrzyca.
5. Dializoterapia.
6. Przebywanie w domach opieki.
7. Wiek podeszły.
8. Stosowanie niektórych leków w sposób przewlekły np. leki antykoncepcyjne czy popularnie zwane „osłoną na żołądek” leki stosowane w leczeniu schorzeń zależnych od wydzielania kwasu solnego w żołądku.
9. Zaburzenia poznawcze.
10. Zespoły z uszkodzeniem osłonek mielinowych nerwów ośrodkowego Układu Nerwowego.
11. Zespół uzależnienia od alkoholu.
12. Dieta wegańska.
13. Ciąża i okres karmienia piersią (z uwagi na zwiększone zapotrzebowanie na witaminy z grupy B).
Mimo, że wiele wiemy o witaminach z grupy B zwłaszcza o ich udziale w regeneracji nerwów i ich prawidłowym funkcjonowaniu prowadzone są badania nad wykorzystaniem witamin B w leczeniu zaburzeń poznawczych a także choroby Alzheimera.
Małgorzata Stokowska-Wojda

Informacja prasowa 13.10.2023 r. 
15 PAŹDZIERNIKA – TO CZAS WYBORÓW NIE TYLKO PARLAMENTARNYCH. 
15 PAŹDZIERNIKA – TO CZAS WYBORÓW ŻYCIOWYCH, ZDROWOTNYCH. 
TO EUROPEJSKI DZIEŃ WALKI Z RAKIEM PIERSI. ZRÓB BADANIA I ŻYJ! 

Rak piersi jest w Polsce najczęstszym nowotworem złośliwym. Co roku taką diagnozę słyszy 22 tys. kobiet. Co 10. od razu dowiaduje się, że ma nowotwór zaawansowany, a więc czeka ją trudniejsze leczenie i rokowania na przeżycie są gorsze. Wykrywalność raka piersi we wczesnym stadium wynosi zaledwie 40 proc. Szanse na przeżycie ma 60 proc. Polek, podczas gdy w innych krajach europejskich nawet 70–90 proc. To pokazuje, że wykrywamy raka zbyt późno, zbyt wiele kobiet trafia do lekarza już w stadium zaawansowanym. Dlatego lekarki z Federacji Porozumienie Zielonogórskie na co dzień, podczas rozmów z pacjentkami i teraz – w Światowym Dniu Walki z Rakiem Piersi – namawiają kobiety do profilaktyki. Do zadbania o siebie. 
Nowotwór piersi jest drugą – po raku płuca – przyczyną zgonów onkologicznych wśród pań, a wśród młodych Polek w wieku 20–44 lata – nawet pierwszą. Od kilkunastu lat specjaliści z przerażeniem obserwują rosnącą tendencję w zakresie umieralności na raka piersi. I to pomimo postępów w zakresie organizacji leczenia, diagnostyki czy dostępu do nowoczesnych terapii. Nadal zbyt mało mówi się o tej chorobie, brakuje systemowej edukacji. 
– Jestem lekarką medycyny rodzinnej z Wrocławia. Mam dwie dorosłe córki, które nauczyłam samobadania piersi, bo wiem, że taka autodiagnostyka jest szczególnie ważna dla młodych kobiet. Opowiadam o tym również moim młodym pacjentkom, zachęcając je i ucząc jak dbać o swoje bezpieczeństwo. Sama jestem w wieku, który kwalifikuje mnie do badań mammograficznych i bardzo regularnie z nich korzystam, bo chcę jeszcze długo bawić się ze swoimi wnukami – mówi dr Agata Sławin, specjalistka medycyny rodzinnej, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
– Jestem lekarką rodzinną z Białegostoku i mam dobrą wiadomość dla kobiet. Już od listopada program profilaktycznych badań mammograficznych będzie rozszerzony i panie już od 45. do 74. roku życia będą mogły z niego skorzystać. Ja też z tych badań korzystam. W tym roku już zrobiłam profilaktyczną mammografię, po to by zapobiegać chorobie – nowotworowi piersi. Zachęcam byśmy wszystkie, to robiły – mówi Joanna Szeląg, specjalistka medycyny rodzinnej, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
– Jestem lekarką w Sępopolu na Warmii i Mazurach, mam 57 lat. Od lat badam się, kontroluję, wykonuję samobadanie piersi i zachęcam do tego młode pacjentki. Szczególną uwagę poświęcam młodym pacjentkom, kobietom, dziewczynom mówiąc im, że rak piersi to choroba – nie wyrok. Pacjentki, jeśli są obciążone genetycznie, zachęcam, żeby poddały się badaniom genetycznym. Wystawiam im skierowanie przez poradnię genetyczną. Regularnie badam się i zachęcam do tego moje pacjentki, bo wiem, że to gwarantuje mi długie życie – mówi Anna Osowska, lekarka rodzinna z Sępopolu, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
– Prowadzę małą przychodnię we Włoszczowie na wschodniej rubieży, na Lubelszczyźnie. Badam się regularnie, regularnie robię mammografię, żeby spać spokojnie. Nawet na taką rubież, tu do mnie dojeżdżają mammobusy i korzystam z tego tak samo, jak moje pacjentki. Można spać wtedy spokojnie, bo człowiek wie, że jest zdrowy – mówi Małgorzata Stokowska–Wojda, lekarka rodzinna, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
W Polsce od lat z badań mammograficznych kobiety w dedykowanym wieku mogą korzystać za darmo i praktycznie bez kolejki. Kolejek nie ma, bo chętnych też nie ma. Ostatnie dane są dramatyczne – średnia zgłaszalność na mammografię wynosi 45 proc., ale są gminy, w których z tego programu korzysta zaledwie 5 proc. kobiet.

Informacja prasowa 04.10.2023 r. 

PACJENCIE: BĄDŹ MĄDRY! ZRÓB KOLEJKĘ DO BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH! 

W Polsce co roku ponad 160 tys. osób słyszy diagnozę – to rak. 10 tys. umiera, a 440 tys. żyje ze zdiagnozowanym nowotworem. Z pierwszymi objawami choroby nowotworowej pacjenci najczęściej trafiają do lekarzy POZ. W związku z tym specjaliści medycyny rodzinnej kierują ich na dodatkowe badania. Tu zakładają chorym karty DiLO. Dziś 4 października – Światowy Dzień Onkologii. To okazja, by skorzystać z badań profilaktycznych, które mogą uratować zdrowie i życie.
Głównym zabójcą od kilku lat jest rak płuc – aż 26 proc. Polaków umiera z powodu tego nowotworu. Kiedyś atakował głównie mężczyzn, teraz także kobiety. Co 10 zgon spowodowany jest przez raka gruczołu krokowego, a ponad 8 proc. chorych dotyka rak jelita grubego. Jeśli jest wcześnie wykryty – 5-letnie przeżycia ma 90 proc. pacjentów. Ale nie w Polsce, gdzie większość chorych trafia do specjalistów z zaawansowanym nowotworem. W takiej sytuacji tylko 5 proc. chorych dożywa pięciu lat po diagnozie.
Najczęstszym nowotworem wśród kobiet jest rak piersi, który diagnozowany jest u coraz młodszych pacjentek – najczęściej 40-55-letnich. Na świecie szanse na wyleczenie ma 70-90 proc. chorych, ale w Polsce jest to zaledwie 60 proc. 
Powód? Mimo że polscy pacjenci mogą korzystać z darmowych i praktycznie wykonywanych bez kolejki badań profilaktycznych, chętnych jest niewielu. 
Kolejek nie ma. Za to tłoczno – zwłaszcza teraz, w sezonie przed grypowym, powakacyjnym – w gabinetach lekarzy rodzinnych. I nie tylko pacjenci z infekcjami sezonowymi zajmują im czas. 
- Coraz częściej diagnozujemy u naszych pacjentów nowotwory. Najczęściej jamy brzusznej: żołądka, wątroby, jelita grubego. Niestety zdarzają się pacjenci w zaawansowanych stadiach, już z przerzutami – mówi dr Agata Sławin, lekarka rodzinna z Dolnego Śląska, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
Lekarze rodzinni mają najczęstszy kontakt ze swoimi pacjentami. Często zdarza się, że podczas rutynowej wizyty lub podczas wywiadu do innych programów, np. CHUK, lekarz dowiaduje się, że pacjenci mają od dawna niepokojące objawy i nic z nimi nie robili. Nie szukali pomocy u onkologów, nie wykonali dodatkowych badań. Przyszli tu, do gabinetu POZ. 
- W każdej chorobie, ale w onkologicznej szczególnie, liczy się czas. Od szybkiego rozpoznania zależy często życie pacjenta. Coraz częściej wystawiam chorym kartę DiLO – to szybka ścieżka onkologicznego leczenia - mówi Joanna Szeląg, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
Taką kartę może wystawić lekarz POZ, inny specjalista lub lekarz w szpitalu. Nie ma znaczenia, kto to zrobi, ale jak szybko. Najczęściej pacjenci trafiają do lekarza POZ. 
- Zawsze pytam swoje pacjentki o, to kiedy wykonywały cytologię czy mammografię. Wykorzystuję każdą wizytę, by przypominać o profilaktyce – dodaje Joanna Szeląg.
- Najważniejsza jest profilaktyka. W Polsce dostępne są badania wykrywające na wczesnym etapie nowotwory piersi, jelita grubego, płuc czy szyjki macicy. Najważniejsze to zachować czujność onkologiczną i korzystać z tych badań – mówi Wojciech Pacholicki, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
- Oczywiście cieszymy się, że pacjenci trafiają do nas, do lekarzy rodzinnych. Dobrze, że darzą nas zaufaniem, ale nie muszą ustawiać się w kolejce do naszych gabinetów. Nie muszą czekać na wizytę u onkologa. Powinni zacząć od skorzystania z badań profilaktycznych – tam powinni zrobić kolejki. Tymczasem chętnych na mammografię czy kolonoskopię wielu nie ma – dodaje dr Agata Sławin.
W Światowym Dniu Onkologii każdy z nas powinien zastanowić się, jakie badania profilaktyczne warto wykonać. Dla swojego zdrowia, poczucia bezpieczeństwa i spokoju. 
- Nadal brakuje też rzetelnej edukacji prozdrowotnej prowadzonej w szkołach, wśród dzieci i młodzieży. Niewiele mówi się tam o profilaktyce, badaniach i zdrowym stylu życia. - Tymczasem gdy wnuczek zdobędzie wiedzę np. na temat cukrzycy czy raka piersi, może zmotywować do badań swoją mamę czy babcię, dlatego warto o tym rozmawiać z najmłodszymi - dodaje Wojciech Pacholicki.