KATARZYNKI I ANDRZEJKI
Szczęśliwe wróżby Katarzynkowe i Andrzejkowe często skutkują znalezieniem drugiej połówki a w konsekwencji oczekiwaniem na potomka. Jednocześnie łatwość podróżowania i relatywne skrócenie odległości usposabiają do odwiedzania egzotycznych zakątków świata. Kusi skorzystanie z kąpieli słonecznych w ciepłym kraju w okresie , gdy u nas jest szaro, zimno i deszczowo. Czy kobieta w ciąży może bezpiecznie podróżować?
Pytanie zyskuje na wadze gdy podróże to nie tylko sposób na spędzenie atrakcyjnego urlopu. U wielu kobiet aktywność zawodowa wiąże się z licznymi wyjazdami służbowymi. 
Czy ciężarna kobieta może wykonywać bez przeszkód swoją pracę wymagającą od niej jazd i lotów? 
Jak ważny jest rodzaj środka lokomocji ? 
W jaki sposób przygotować się do podróży? 
Kiedy lepiej zrezygnować z wyjazdu? 
Ryzyko jakie niesie dla kobiety w ciąży podróżowanie zależy od stanu zdrowia pacjentki, przebiegu ciąży, zaawansowania ciąży a także od miejsca docelowego. Wyjazdy do krajów o odmiennej strefie klimatycznej czy niskim standardzie sanitarno-higienicznym niosą zagrożenie zachorowaniem na charakterystyczne dla tego rejonu choroby zakaźne i pasożytnicze.
Przeciwwskazania ginekologiczno-położnicze do odbywania podróży przez kobietę w ciąży:
1. Przedwczesne oddzielenie się łożyska.
2. Ryzyko poronienia.
3. Ryzyko porodu przedwczesnego.
4. Poronienie w wywiadzie.
5. Podejrzenie ciąży pozamacicznej.
6. Krwawienie z dróg rodnych.
7. Obecność toksyn we krwi.
8. Łożysko przodujące lub inne nieprawidłowości łożyska.
9. Wiek ciężarnej poniżej 15 lat lub powyżej 35 lat.
10. Ciąża mnoga.
Choć podróż samolotem jest krótka i komfortowa, jednak nie w każdym przypadku bezpieczna. Przeciwwskazanie do latania stanowi:
1. Zaostrzenie przewlekłych chorób układu oddechowego z dusznością w spoczynku.
2. Odma opłucnowa.
3. Niestabilna choroba wieńcowa.
4. Niedawno przebyty zawał serca lub udar mózgu.
5. Ciężka niedokrwistość.
6. Nieleczone choroby psychiczne.
7. Choroby zatok przynosowych i nosa.
8. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa.
Eksperci z zakresu ginekologii i położnictwa są zgodni, że najbezpieczniejszym okresem ciąży jeśli chodzi o podróże jest II trymestr. Większość linii lotniczych pozwala na podróżowanie do 36 tygodnia w przypadku ciąży pojedynczej i do 32 tygodnia w przypadku ciąży mnogiej. Jednak każdy przewoźnik może nałożyć własne ograniczenia. Warto sprawdzić na stronie linii lotniczych z których usług chcemy skorzystać jakie są warunki lotu w tym konkretnym przypadku zanim kupimy bilet. Zwykle do 29 tygodnia ciąży nie ma trudności z wejściem na pokład samolotu. Jednak po przekroczeniu magicznych 29 tygodni należy mieć ze sobą zaświadczenie lekarskie o potwierdzeniu ciąży pojedynczej lub mnogiej, przewidywanej dacie porodu, aktualnym stanie zdrowia, braku komplikacji i przeciwwskazań do podróży samolotem. Zaświadczenie wystawia lekarz prowadzący ciążę. Wzory zaświadczeń są dostępne na stronach internetowych poszczególnych linii lotniczych, tamże znajdują się informacje na jaki czas przed lotem zaświadczenie powinno być wystawione i kiedy dostarczone przewoźnikowi. Zaświadczenie powinno być sporządzone w języku angielskim. Brak stosownego zaświadczenia może skutkować tym, że ciężarna nie zostanie wpuszczona na pokład samolotu mimo wykupionego biletu.
Każda kobieta w ciąży podróżująca samolotem powinna mieć na sobie luźne ubranie oraz wygodne buty. Niewskazana jest pozycja siedząca w bezruchu, zwłaszcza długotrwale. W miarę możliwości dobrze jest spacerować po pokładzie, regularnie wstawać, zmieniać pozycję, wykonywać ćwiczenia mięśni podudzi w trakcie lotu. Bardzo ważne jest dostateczne nawodnienie. Polecane jest obfite picie płynów niezawierających kofeiny. Kobiety ze zwiększonym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej wymagają profilaktyki w postaci podania specjalnych leków.
Podróżowanie samochodem również niesie ograniczenia. Są one związane z okresem przebywania bez ruchu w pozycji siedzącej. Dlatego podczas podróży warto robić częste postoje i raczej zrezygnować z jazdy w odległe miejsca. Krótkie podróże , a w związku z tym przebywanie w wymuszonej pozycji siedzącej przez krótki czas będą znacznie mniej ryzykowne.
W sytuacji planowanego rejsu statkiem dobrze wiedzieć czy na pokładzie znajdzie się lekarz albo pielęgniarka. Warto sprawdzić, gdzie znajdują się palcówki medyczne w portach, do których statek zawinie.
W każdym przypadku należy szczególnie dbać o higienę rąk i żywności, co pozwoli uniknąć wielu przykrych niespodzianek żołądkowo-jelitowych. Kobieta ciężarna powinna mieć ze sobą kopię karty ciąży, wyniki ostatnio wykonanych badań, informację o chorobach przewlekłych, uczuleniach i listę leków jakie przyjmuje. Najlepiej gdyby dokumenty były przetłumaczone na język angielski. Warto pomyśleć o wykupieniu ubezpieczenia zdrowotnego na okres wyjazdu.
Osobny problem stanowią szczepienia konieczne do odwiedzania krajów egzotycznych. Najlepiej je wykonać przed zajściem w ciążę. Nie zaleca się podawania szczepionek w I trymestrze ciąży. Przez cały okres ciąży istnieje przeciwwskazanie do szczepienia szczepionkami żywymi. Lepiej zrezygnować z wyjazdu do kraju gdzie niezbędne jest szczepienie, które nie zostało przeprowadzone przed ciążą. W sytuacji, kiedy podróż jest konieczna i nie można jej odłożyć zawsze rozważane jest ryzyko dla płodu i korzyści dla matki wynikające ze szczepienia, a decyzja podejmowana indywidualnie w każdym przypadku w oparciu o opinię lekarza prowadzącego ciążę i specjalisty z zakresu medycyny podróży.
Kobiety ciężarne nie powinny wybierać się do krajów o niskim standardzie sanitarno-higienicznym i tych z wysokim wskaźnikiem zakażeń przenoszonych tzw. „drogą brudnych rąk”. Są to infekcje żołądkowo-jelitowe. Leczenie tych schorzeń polega na obfitym nawadnianiu i stosowaniu leków, a jak wiadomo nie wszystkie leki można bezpiecznie stosować u ciężarnych. Jeżeli zaś wyjazd jest konieczny warto zadbać o rygorystyczną higienę rąk, wody i żywności:
1. Częste mycie rąk wodą z mydłem , zawsze przed jedzeniem i po skorzystaniu z toalety. Jeżeli woda i mydło są niedostępne należy użyć chusteczek lub żelu ze środkiem dezynfekcyjnym.
2. Picie tylko butelkowanej lub przegotowanej wody i zapakowanych fabrycznie napojów.
3. Unikanie spożywania napojów z lodem i wody wodociągowej.
4. Unikanie jedzenia żywności niepoddanej dostatecznej obróbce termicznej od ulicznych sprzedawców.
5. Unikanie potraw trzymanych zbyt długo w temperaturze pokojowej.
6. Mycie (przegotowaną wodą), wycieranie i obieranie owoców i warzyw.
7. Unikanie picia niepasteryzowanego mleka i spożywania serów, surowych, niedogotowanych jajek, majonezów i sosów.
8. Unikanie niedogotowanego mięsa i owoców morza.
9. Mycie zębów wodą mineralną z butelki lub przegotowana.
Kobiety ciężarne powinny unikać krajów , gdzie występuje malaria i wirus zika z uwagi na cięższy przebieg malarii w ciąży i sprzyjające wadom wrodzonym płodu zachorowanie wywołane wirusem zika. Największe zagrożenie malarią ma miejsce w Nigerii, Demokratycznej Republice Konga, Ugandzie i Mozambiku. Wirus zika rozprzestrzenił się na terenie obydwu Ameryk, a także w krajach Azjii Południowo-Wschodniej.
Kobiety w ciąży powinny unikać intensywnego wysiłku fizycznego np. wspinaczki. Przeciwwskazane jest również przebywanie, zwłaszcza długotrwałe, na wysokości powyżej 2500m n.p.m. Przebywanie na znacznych wysokościach zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych powikłań:
1. Krwawienia z dróg rodnych.
2. Przedwczesnego oddzielenia się łożyska.
3. Nadciśnienia tętniczego.
4. Rzucawki.
5. Przedwczesnego porodu.
6. Wewnątrzmacicznego obumarcia płodu.
Kobiety, które mają niskie ryzyko poronienia mogą sobie pozwolić na krótkie przebywanie na wysokości poniżej 2500 m n.p.m.
Jak w każdym przypadku przy planowaniu miejsc i planu wycieczek dla kobiet ciężarnych niezbędna jest świadomość związanych z tym problemów i rozsądek.  

Małgorzata Stokowska-Wojda

MISIACZKI
Najbardziej kochane i wszystkie nasze-dzieci. Jednym z najczęstszych problemów medycznych wieku dziecięcego są zaburzenia apetytu. Najczęściej opiekunowie zgłaszają się do gabinetu lekarskiego z niejadkiem. Problem polega na zbyt małej objętości zjadanych posiłków czasami na wykluczeniu niektórych pokarmów, których dziecko nie chce jeść. Zaburzenia łaknienia to nie tylko kłopot z niejadkiem, również nadmierny apetyt jest poważnym zakłóceniem równowagi małego człowieka. Obiektywnym sprawdzianem, czy dziecko odżywiane jest prawidłowo jest pomiar jego masy ciała. Ważenie jest regularnie wykonywane podczas badania bilansowego. Równie niepokojący jest niedobór masy ciała jak i jej nadmiar. Nadwaga i otyłość są nie mniejszym problemem niż niedowaga.
Łaknienie jest procesem złożonym i w związku z powyższym nietrudnym do rozregulowania.
Zależy od wielu czynników. Należą do nich:
1. Czynniki ośrodkowe. W naszym mózgu znajduje się niewielka, ale niezwykle ważna struktura-podwzgórze. Odpowiada ono za liczne procesy warunkujące równowagę organizmu. Tu znajdują się ośrodek głodu i ośrodek sytości. Głód jest nieprzyjemnym uczuciem związanym z potrzebą natychmiastowego zjedzenia czegoś, apetyt to zależna od woli motywacja–chęć zjedzenia konkretnej potrawy. Pobudzenie ośrodka głodu zwiększa apetyt , sygnały pobudzające ośrodek sytości hamują spożywanie pokarmu.
2. Hormony i neuroprzekaźniki. Łaknienie modulowane jest nie tylko przez mózg. Na jego stan wpływają liczne hormony (przewodu pokarmowego, tkanki tłuszczowej, gruczołów dokrewnych np. insulina jak i substancje o charakterze neuroprzekaźników). 
3. Prócz biologicznych czynników warunkujących łaknienie zależnych od pracy naszego organizmu niebagatelną rolę pełnią czynniki środowiskowe: nawyki kulturowe, bodźce wzrokowe, węchowe i smakowe czy stres.
Zaburzenia apetytu mogą trwać krótko i nie dawać żadnych powikłań. Jednak w sytuacji, gdy trwają długo mogą być przyczyną znacznych odchyleń od normy masy ciała, co prowadzi do niedowagi, wyniszczenia czy otyłości.
Nie zawsze brak apetytu czyli niechęć do spożywania pokarmów jest sygnałem poważnych zaburzeń wymagających interwencji lekarskiej. Krótkotrwałe zburzenia apetytu mogą towarzyszyć ostrym infekcjom gorączkowym czy urazom. Krótkotrwałe pogorszenie apetytu jest stanem fizjologicznym u dzieci w wieku 1-5 lat i nie wymaga leczenia. Na stan łaknienia wpływają czynniki środowiskowe. Przy niskich temperaturach otoczenia apetyt wzrasta, podczas upałów jest znacznie mniejszy. Krótki i niezbyt intensywny wysiłek fizyczny może wiązać się z mniejszym apetytem. Wysiłek fizyczny forsowny trwający długo, czy wysiłek przewlekły wiąże się ze spożywaniem większej ilości pokarmów.
Przewlekłe zaburzenia apetytu mogą być wynikiem zróżnicowanych zaburzeń:
1. Chorób somatycznych: przewlekłych zakażeń, zaparć, chorób pasożytniczych, alergii pokarmowych, nowotworów, zaburzeń neurologicznych, hormonalnych, niewyrównanej cukrzycy.
2. Zaburzeń psychicznych: depresji, schizofrenii, zespołu Aspergera, autyzmu, stanów lękowych, narkomanii.
3. Zaburzeń psychosomatycznych do których należy anoreksja.
U dzieci występują również problemy polegające na zaburzeniach przeżuwania, spożywaniu produktów niejadalnych (ziemia, drewno, kamienie, lód) oraz zespoły prowadzące do nadmiernego objadania się, czasem z towarzyszącymi wymiotami jak w bulimii. 
W zaburzeniach odżywiania najistotniejsze jest stwierdzenie, czy mamy do czynienia z problemem wymagającym diagnostyki i terapii, czy kłopot jest przejściowy i nie zwiastuje choroby.
Niepokój wzbudza zmniejszenie apetytu trwające długo-powyżej 2 tygodni zwłaszcza jeżeli towarzyszą mu objawy alarmujące:
1. Zburzenia wzrastania.
2. Niedobór masy ciała.
3. Opóźnienie rozwoju psychoruchowego.
4. Wymioty lub przewlekła biegunka.
5. Bóle w trakcie połykania.
6. Krztuszenie się w trakcie posiłku.
7. Nawracające infekcje układu oddechowego.
8. Znaczne restrykcje pokarmowe oraz zachowania prowadzące do zmniejszenia masy ciała (nadmierna aktywność fizyczna, stosowanie środków odchudzających).
W przypadkach przejściowych, niegroźnych zaburzeń apetytu pamiętajmy, że „jemy również oczami”, a przykład wiele znaczy. Grzywka z sałaty, oczy z zielonego groszku i paprykowy uśmiech na kanapce sprawi, że chętniej zostanie zjedzona, a tata, który pochłania surówkę z marchewki jest świetnym przykładem dla syna na to, jak odżywiają się prawdziwi mężczyźni.

Małgorzata Stokowska-Wojda

18. 11. 2023 r. Informacja prasowa

Antybiotyk? Jeśli nie jest konieczny – to dziękuję. Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach.

Wielu naukowców uważa odkrycie antybiotyków za jedno z najistotniejszych osiągnięć XX wieku. Penicylina, wyizolowana przez Alexandra Fleminga w 1928 roku, była pierwszym antybiotykiem, który znacząco przyczynił się do zwalczenia chorób dziesiątkujących ludzkość. Mimo to, z biegiem lat, skuteczność antybiotyków zaczęła być zagrożona. Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach, trwający od 18 do 24 listopada 2023 roku, stanowi okazję do refleksji nad tymi zmianami i podkreśla ich znaczenie. 
Powszechna dostępność i nadmierne stosowanie antybiotyków sprawiło, że coraz więcej jest antybiotykoopornych bakterii. To obecnie jest jednym z najpoważniejszych problemów medycznych na świecie. Najważniejsze – antybiotyki zwalczają infekcje bakteryjne. Nie można ich stosować z powodu przeziębienia czy grypy. 
– Dzięki testom combo na grypę, COVID-19 i RSV zaczęliśmy ostatnio wypisywać mniej recept na antybiotyki. Większość infekcji jest wirusowa, więc nie stosujemy antybiotykoterapii. Pacjenci to rozumieją i są znacznie spokojniejsi – wyjaśnia Wojciech Pacholicki, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie. 
Bakterie oporne na działanie wielu antybiotyków, to ogromny problem współczesnej medycyny. Mikrobiolodzy od lat biją na alarm i ostrzegają, że już niedługo mogą pojawić się takie choroby, na które nie będą działać żadne znane nam antybiotyki. To właśnie tłumaczą swoim pacjentom specjaliści medycyny rodzinnej. 
– Jeśli jest taka potrzeba, to oczywiście antybiotyk zalecam i zapisuję receptę, ale zawsze tłumaczę np. rodzicom dzieci, że niepotrzebnie podany antybiotyk tylko bardziej dziecko osłabi. Na pewno nie pomoże – mówi Małgorzata Stokowska-Wojda, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie, na co dzień przyjmuje pacjentów w poradni w Łaszczowie w woj. Lubelskim.
Lekarze przypominają, a właściwie cały czas uczą pacjentów – antybiotyki działają tylko na bakterie i nie leczą chorób wirusowych. Na ostre zapalenie gardła i oskrzeli nie pomogą antybiotyki. Na szczęście coraz więcej jest pacjentów, którzy doskonale o tym wiedzą i sami wolą ograniczać stosowanie antybiotyków, jeśli jest to tylko możliwe. 
– Coraz częściej słyszę ulgę w głosie rodziców, gdy mówię, że antybiotyk nie będzie potrzebny. To cieszy i świadczy o tym, że nasze argumenty, argumenty lekarzy rodzinnych, docierają do coraz szerszej grupy pacjentów – mówi Anna Osowska, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
Ważna jest wiedza, większa świadomość dotycząca rosnącej oporności bakterii na antybiotyki. Dlatego lekarze przypominają podstawowe zasady dotyczące antybiotykoterapii – należy przyjmować tylko antybiotyki zapisane przez lekarza, stosować je zgodnie z zaleceniem, nie przerywać terapii, jeśli poczujemy się lepiej, nie stosować leku, który został nam po poprzednich terapiach. Pacjenci muszą być rozważni i odpowiedzialni, bo oporność na antybiotyki stanowi obecnie jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia publicznego.

Tomasz Zieliński – architektem polskiego e-Zdrowia

Rozwój elektronicznych usług zdrowotnych w Polsce stał się synonimem nowoczesności i efektywności. Począwszy od elektronicznych zwolnień lekarskich w 2018 roku, poprzez wprowadzenie e-recepty, aż do uruchomienia aplikacji mobilnej „mojeIKP” w maju 2021 roku, polska służba zdrowia przeszła istną metamorfozę cyfrową. Dzięki nim udało się zrealizować wieloletni proces wdrażania elektronicznej dokumentacji medycznej oraz Internetowego Konta Pacjenta. Nie można jednak pomijać znaczenia ludzi stojących za tymi zmianami – wśród nich wyjątkową rolę odegrał lek. Tomasz Zieliński, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie, który został uhonorowany tytułem "Przyjaciel e-zdrowia" podczas konferencji "Perspektywy e-zdrowia" organizowanej przez Centrum e-Zdrowia.
Tomasz Zieliński od samego początku był nie tylko obserwatorem, ale przede wszystkim uczestnikiem i krytykiem, który własnym autorytetem przyczynił się do zaufania i akceptacji cyfrowych innowacji w medycynie. Jego zaangażowanie w proces i dialog z medycznym środowiskiem przyniosło nieocenione korzyści dla rozwoju e-zdrowia w naszym kraju. To dzięki jego krytycznemu spojrzeniu i testom nowych usług, e-zdrowie w Polsce zyskało rzetelnego sojusznika.
Szczególnie godne uwagi jest wsparcie doktora Zielińskiego podczas pandemii COVID-19, gdzie jego wiedza i doświadczenie przyczyniły się do budowy systemów, które pomogły w przetrwaniu tego trudnego okresu.
Wyróżnienie doktora Tomasza Zielińskiego tytułem Przyjaciela e-Zdrowia jest wyrazem uznania za jego nieoceniony wkład w rozwój cyfrowego zdrowia w Polsce. Lekarz jest nie jest tylko przyjacielem e-zdrowia, ale przede wszystkim jego budowniczym i innowatorem, którego wkład będzie miał trwały wpływ na zdrowie milionów Polaków.
- E-zdrowie jest dla mnie czymś, do czego od samego początku mojej kariery zawodowej dążyłem i będę dążyć, bo praca jeszcze nie jest zakończona - mówi Tomasz Zieliński. - Liczę także na kontynuację współpracy w tym zakresie z Ministerstwem Zdrowia i Centrum e-Zdrowia, bo prawdziwa rewolucja cyfrowa w zdrowiu dopiero się rozpoczyna.

14.11.2023 r. Informacja prasowa

Cukrzyca nadal zbiera swoje żniwo
Cukrzyca jest jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych. Na całym świecie jest ogromnym problem zarówno zdrowotnym, jak i ekonomicznym. Przez specjalistów nazywana pierwszą niezakaźną epidemią. To choroba niebezpieczna, czasem bagatelizowana. Konsekwencje zdrowotne źle lub zbyt późno leczonej cukrzycy są dramatyczne. 
14 listopada, w Światowym Dniu Cukrzycy, specjaliści medycyny rodzinnej z Federacji Porozumienie Zielonogórskie przypominają, jakie są czynniki ryzyka tej choroby i o tym, że nadal brakuje systemowej edukacji. 
W tym roku tematem przewodnim Światowego Dnia Cukrzycy, ogłoszonym przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną, jest dostęp do opieki diabetologicznej.
Specjaliści podkreślają ogromne znaczenie świadomości czynników ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, aby pomóc w opóźnieniu lub zapobieganiu chorobie. 
Chorobie, która rozwija się powoli, często niezauważalnie, ale powoduje poważne konsekwencje. Takie jak retinopatia cukrzycowa – uszkodzenie siatkówki, nefropatia – cukrzycowa choroba nerek, amputacja kończyn dolnych, zawały serca, udary mózgu.
Szacuje się, że na świecie 1 na 10 dorosłych choruje na cukrzycę, ale tylko połowa o tym wie – 50 proc. jeszcze nie zdiagnozowano, ale choroba już pustoszy organizm. W Polsce na cukrzycę choruje ponad 3 mln. osób.
Cukrzycy typu 1 nie można zapobiec, ale można jej powikłania zminimalizować dzięki regularnym badaniom i leczeniu.
Cukrzyca typu 2 to choroba cywilizacyjna, na której rozwój często mamy wpływ – nasz tryb życia, dieta, aktywność fizyczna. Tu powikłania można opóźnić lub zapobiegać im dzięki wczesnemu rozpoznaniu, właściwej diagnostyce i leczeniu. 
A to leczenie, dzięki opiece koordynowanej dostępnej w gabinetach POZ, jest coraz skuteczniejsze. Diabetycy w tym programie są szczególnie traktowani. Lekarze mają do dyspozycji niezbędna narzędzia do wczesnej diagnostyki, mogą chorym poświęcić więcej czasu. Pomocne są także inne programy dostępne w POZ - 40 PLUS i CHUK. 
− Rezerwuję więcej czasu na rozmowę, konsultację. Mam dobry kontakt z tymi pacjentami, bo z wieloma znam się od lat. W ramach POZ oferuję im także konsultacje dietetyka – mówi lek. Wojciech Pacholicki, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
W ramach opieki koordynowanej diabetycy mają szybszy i łatwiejszy dostęp do lekarza POZ niż do specjalisty w AOS. Sprawniejsza jest komunikacja, prowadzenie chorego. W POZ pacjent ma dostęp do nowoczesnej diagnostyki, terapii i leków, w tym do najnowszego systemu ciągłego monitorowania. To wyższy standard opieki nad diabetykami. 
– Możemy z powodzeniem prowadzić chorego na cukrzycę, ale w niczym go nie wyręczymy. Pacjenci sami muszą zrozumieć, co w tej chorobie jest ważne. I opieka koordynowana im to uświadamia. Mamy czas i miejsce na edukację i skuteczne leczenie – dodaje Agata Sławin, specjalistka medycyny rodzinnej.

2.11.2023 r.  Informacja prasowa

Lekarze POZ z szerszym pakietem badań
Specjaliści medycyny rodzinnej zyskują szerszy zakres uprawnień. 1 listopada 2023 r. został poszerzony katalog dostępnych badań diagnostycznych. Wprowadzono także nowy zakres opieki koordynowanej w dziedzinach nefrologii, diabetologii oraz endokrynologii. Zyskają na tym zarówno pacjenci, którzy otrzymają lepszą opiekę, jak i lekarze, którzy będą mogli lepiej wykorzystać swoje kompetencje.
Zmiany są wynikiem rozporządzenia ministra zdrowia z 9 października 2023 r. dotyczącego świadczeń gwarantowanych w podstawowej opiece zdrowotnej. 
Lekarze POZ będą mogli wystawiać skierowania na badania dotyczące najczęstszych alergenów wziewnych, takich jak pyłki drzew, kurz, a także pokarmowych, takich jak mleko, orzechy czy pszenica. To pozwoli na szybszą i skuteczniejszą diagnostykę alergii oraz skuteczniejsze leczenie. Lekarz z poziomu POZ będzie w stanie wdrożyć odpowiednie leczenie lub szukać innych przyczyn dolegliwości. Dzięki tym zmianom chorzy nie będą już musieli tracić czasu na oczekiwanie w kolejce do alergologa.
Od 1 listopada także lekarz POZ, jeśli podejrzewa chorobę niedokrwienną serca, może wystawić skierowanie na badanie tomografii komputerowej tętnic wieńcowych. 
Kolejna istotna zmiana dotyczy opieki koordynowanej dla nowych grup pacjentów. Teraz objęci nimi zostają pacjenci ze zdiagnozowanym stanem przedcukrzycowym, co wcześniej nie było możliwe. Co więcej, pacjenci z nadczynnością tarczycy również mogą skorzystać z opieki koordynowanej, podczas gdy wcześniej była ona dostępna tylko dla pacjentów z niedoczynnością tarczycy.
Poza tym, lekarze POZ mogą teraz skuteczniej diagnozować i leczyć pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, mając do dyspozycji zarówno wczesną diagnostykę, jak i terapię. Możliwe są konsultacje specjalistyczne oraz edukacja.
Tym samym przychodnie POZ, które przystąpiły do tego programu mogą teraz realizować opiekę koordynowaną w pięciu grupach schorzeń: chorób płuc, schorzeń kardiologicznych, chorób nerek, chorób tarczycy (zarówno niedoczynności, jak i nadczynności) oraz cukrzycy (zarówno zaawansowanej, jak i stanów przedcukrzycowych).
W ramach opieki koordynowanej w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej istnieje również możliwość konsultacji specjalistycznych dla dzieci do 18. roku życia w dziedzinie diabetologii, kardiologii dziecięcej, chorób płuc, nefrologii i endokrynologii.
- Bardzo nas cieszą nowe możliwości diagnostyczne, mówi Jacek Krajewski, prezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie. - Teraz będziemy mogli szybciej i dokładniej diagnozować oraz zapewnić skuteczniejsze leczenie. To dobry krok w poprawie opieki na naszymi pacjentami. Czekamy jeszcze na zarządzenia NFZ, które pozwolą nam wdrożyć nowe zakresy opieki.

KŁOPOT POD SKARPETKĄ

Zwykło się mawiać, że paznokcie nie bolą. A jednak potrafią sprawić bolesne problemy, zwłaszcza jeżeli jest to wrastający paznokieć. Wrastający paznokieć wiąże się z zagłębianiem płytki paznokciowej w otaczające tkanki miękkie. Powoduje to stan zapalny i uciążliwy ból. W ciągu dalszego rozwoju choroby dochodzi do przerostu tkanki ziarninującej (w medycynie ludowej znanej jako „dzikie mięso”) i nadkażeń bakteryjnych, grzybiczych i mieszanych. Nieleczona choroba stanowi realne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza pacjenta cierpiącego na choroby przewlekłe.
Wrastanie płytki paznokciowej jest powszechnym problemem. Dotyczy 15-20% ludzi, występuje w każdym wieku, nawet u dzieci. Choroba rozpoczyna się zagłębianiem się bocznych brzegów płytki paznokciowej w otaczające tkanki miękkie, które odbierają wrastający w nie paznokieć jako ciało obce. Reagują stanem zapalnym, powstają rany, wysięk surowiczy lub ropny może dojść do nadkażenia bakteryjnego. Brak leczenia powoduje pojawienie się tkanki ziarninującej. Wrastający paznokieć to przypadłość charakterystyczna dla stóp, szczególnie palucha. Bardzo rzadko obejmuje palce rąk. Wiąże się z obrzękiem zaczerwienienie i dużą bolesnością. Często powoduje problemy z poruszaniem się zwłaszcza po włożeniu pełnego obuwia.
Zidentyfikowano czynniki ryzyka wrastających paznokci. Należą do nich:
1. Czynniki genetyczne.
2. Urazy mechaniczne w obrębie palców i paznokci.
3. Otyłość.
4. Wiek dojrzewania.
5. Nieodpowiednio dobrane obuwie stwarzające ucisk dla stopy (np. za ciasne buty, zbyt wąskie noski ).
6. Niewłaściwe skracanie płytki paznokciowej.
7. Wrodzone i nabyte deformacje stóp.
8. Stany przeciążeniowe. 
9. Nadmierna potliwość.
10. Guzkowe zmiany podpaznokciowe.
11. Choroby metaboliczne (w tym cukrzyca).
12. Choroby układu krążenia.
13. Duże zaniedbania higieniczne.
Wrastanie paznokci jest chorobą wieloetapową. W zależności od stopnia zaawansowania można dobrać właściwą metodę leczenia zachowawczą lub chirurgiczną. A sposobów leczenia wrastającego paznokcia jest  bardzo dużo.
Metody zachowawcze:
1. Tamponada-między płytką paznokciową a tkanka miękką okołopaznokciową umieszcza się jałowy gazik. 
2. Tamponada stała-wygląda podobnie, ale używa się do tego stałych materiałów i zabezpiecza za pomocą materiałów światłoutwardzalnych.
3. Taśmowanie wałów okołopaznokciowych-wały okołopaznokciowe odciąga się od płytki paznokciowej z wykorzystaniem taśm do kinesiotapingu.
4. Nitkowanie płytki paznokcia-najdalszą, wystającą część płytki paznokciowej unosi się za pomocą nici dentystycznych i opatrunków klejonych.
5. Akrylowanie płytki paznokcia- zabezpieczenie za pomocą akrylu medycznego płytki paznokcia w pozycji uniesionej.
6. Podcięcie boczne płytki paznokcia, która stanowi element drażniący.
7. Ortonyksja-metoda oparta na wykorzystaniu klamer ortonyksyjnych. Są to czasowe implanty wykonane z metalu lub materiałów niemetalowych korygujące kształt płytki paznokciowej i unoszące ją do góry.
8. Ważnym elementem leczenia wrastających paznokci jest zmiana obuwia na takie, które nie będzie uciskać zmienionego chorobowo miejsca.
9. W przypadku ran używa się środków odkażających i specjalistycznych opatrunków.
Metody chirurgiczne polegają nie tylko na wycięciu częściowym lub pełnym płytki paznokciowej i macierzy przy użyciu skalpela. Zabiegów dokonuje się metodą chemiczną przy użyciu przewidzianych do tego środków chemicznych, albo z wykorzystaniem krioterapii, laseroterapii czy elektrokoagulacji.
Niebagatelna rolę w zapobieganiu wrastającym paznokciom odgrywa właściwy dobór obuwia. Należy zwrócić uwagę, by rozmiar był odpowiedni. Zbyt małe, ciasne buty uciskają palce i tym samym sprzyjają wrastaniu paznokci. W przypadku stóp dotkniętych wrastającym paznokciem za małe buty znacznie utrudniają leczenie. Ważny jest również materiał z jakiego wykonane jest obuwie. Buty z tworzyw nie zapewniających cyrkulacji powietrza powodują nadmierne pocenie się stopy, rozmiękczenie wałów okołopaznokciowych i ułatwiają zadanie bakteriom chorobotwórczym odpowiedzialnym za nadkażenia. Podobnie rzecz ma się, gdy buty nie są dostosowane do warunków pogodowych. W letni skwar stopy w ciężkich kamaszach spocą się bardziej niż w lekkich sandałach. Wrastaniu paznokci sprzyja obcinanie ich zbyt krótko i nadawanie im zaokrąglonego kształtu. Odrobinę dłuższe i przycięte prosto stworzą mniejsze zagrożenie wrastaniem. Dobrze jest poświęcić własnym stopom trochę czasu, by o nie zadbać. Uniknięcie bólu i problemów jakie powoduje wrastający paznokieć jest tego warte.

Małgorzata Stokowska-Wojda

Formularz rejestracyjny

Konferencja 06.04.2024 r. – 07.04.2024 r. Zamek Janów Podlaski

„Wiosna e-zdrowia i koordynacji na Lubelszczyźnie” 2024 r.

w celu zarezerwowania miejsca prosimy o wypełnienie formularza i dokonanie opłaty

Prosimy o przesłanie wypełnionego (elektronicznie bądź w formie skanu) formularza do 25 marca 2024 r. na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Ilość miejsc ograniczona.

Po przesłaniu formularza należy dokonać wpłaty na numer konta 28194010763032512000910000

Tytuł wpłaty „Imię i nazwisko Wiosna e-zdrowia i koordynacji na Lubelszczyźnie 2024”

Po zweryfikowaniu wpłaty zostanie wystawiona faktura i wysłana na adres mailowy podany w formularzu.

W przypadku rezygnacji z uczestnictwa w konferencji na dwa dni lub w przeddzień dokonana wpłata nie zostanie zwrócona.

W przypadku nieobecności na konferencji pokrywają Państwo koszty noclegu.

*Program pozamerytoryczny (rozrywkowy) nie zostanie sfinansowany ze środków pochodzących od firm członkowskich Izby POLMED lub MedTech Polska, lecz ze środków własnych organizatora Lubelskiego Związku Lekarzy Rodzinnych – Pracodawców

*Lubelski Związek Lekarzy Rodzinnych - Pracodawców oświadcza, że udział osób towarzyszących nie zostanie sfinansowany ze środków pochodzących od firm członkowskich Izby POLMED lub MedTech Polska

NORMALIZAJCJA ZA WITKACYM
Często spotykamy się ze zjawiskiem suplementowania witamin „dla wzmocnienia”. Kupujemy w aptece „dobry” zespół witamin. Wybór bywa trudny, bo preparatów jest wiele i nie bardzo wiadomo czym się kierować, żeby wskazać ten jeden -najlepszy. Po dokonaniu trudnej operacji wyboru zażywamy sumiennie według zaleceń na opakowaniu w poczuciu dbałości o swój organizm. Czy istotnie zadbaliśmy o siebie, czy jest to tylko działanie pozorne?
Witkacy mawiał, że „Najpierw trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie: Po co?, a dopiero potem: Jak?”
Pojęcie „witaminy” obejmuje zbiór różnorodnych chemicznie substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Będąc zróżnicowanymi związkami chemicznymi poszczególne witaminy wpływają na rozliczne procesy biochemiczne. Mogłoby się wydawać, że osoba, która prawidłowo się odżywia i nie stosuje żadnych ograniczeń dietetycznych nie powinna cierpieć na niedobory, również witaminowe. Jednak sytuacja oddziaływania witamin i ich niedoborów jest znacznie bardziej skomplikowana.
Powszechnie znane są witaminy z grupy B. Stanowią one zespół ośmiu związków chemicznych są rozpuszczalne w wodzie i muszą być dostarczone w pożywieniu, gdyż nasz organizm nie potrafi ich wytworzyć. Niedobór witamin z grupy B wywołuje choroby neurologiczne, często o bardzo ciężkim przebiegu. Wystarczy wspomnieć o chorobie beri-beri-ciężkim niedoborze witaminy B1, czy zwyrodnieniu tylnosznurowym w wyniku niedoboru witaminy B12.
Witaminy z grupy B wpływają na pracę układu nerwowego. Dotyczy to zarówno nerwów (przewodów, którymi impulsy docierają do celu) jak i osłonek mielinowych, którymi nerwy otoczone są jak kable elektryczne. Uszkodzenie osłonki powoduje, że impuls nie jest prawidłowo przewodzony przez włókno nerwowe do narządu docelowego. Uszkodzenie sprawia, że ten narząd np. mięsień nie działa prawidłowo. Szczególnie ważną rolę pełnią witaminy B w funkcjonowaniu Ośrodkowego Układu Nerwowego. Dzięki nim mózg pracuje właściwie zapewniając sprawność intelektualną i psychiczną. Niedobór witamin B skutkuje zaburzeniami pamięci zwłaszcza świeżej, zaburzeniami orientacji do omamów włącznie. 
Oprócz działania na sieć nerwów witaminy z grupy B biorą również udział w innych procesach:
1. Syntezie serotoniny (hormonu szczęścia).
2. Syntezie kwasów nukleinowych (DNA i RNA).
3. Syntezie dopaminy-substancji, która wpływa na samopoczucie, energię i chęć do działania, motywację a także na odczuwanie zadowolenia a nawet szczęścia.
4. Syntezie GABA-kwasu gamma-aminomasłowego, który obniża aktywność mózgu wspomagając łagodzenie stresu i ułatwiając zasypianie.
5. Syntezie acetylocholiny, która obniża ciśnienie tętnicze krwi, zwalnia akcję serca i pobudza perystaltykę jelit przeciwdziałając zaparciom.
6. Metabolizmie kwasów tłuszczowych.
7. Metabolizmie aminokwasów.
8. Modulacji procesów odpornościowych i zapalnych.
9. Obniżają poziom homocysteiny-substancji przyśpieszającej zmiany miażdżycowe w tętnicach.
Podstawowym źródłem witamin z grupy B jest zrównoważona dieta. Oprócz produktów zwierzęcych (najbogatszych w witaminy B) występują one w ziemniakach, roślinach strączkowych i warzywach liściastych. Witamina B12 jest jedyną, która występuje w większości w produktach zwierzęcych. Witaminę B12 zawierają: podroby, ryby, sery żółte i jaja. W produktach roślinnych trudno ją znaleźć. Pewną jej ilość znajduje się w grzybach, drożdżach , glonach czy produktach fermentowanych. 
Zidentyfikowano grupy osób u których istnieje zwiększone ryzyko niedoboru witamin z grupy B:
1. Schorzenia przewodu pokarmowego: zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka, robaczyce, celiakia, stan po resekcji jelita cienkiego.
2. Defekty genetyczne.
3. Stan po zabiegach chirurgii bariatrycznej.
4. Cukrzyca.
5. Dializoterapia.
6. Przebywanie w domach opieki.
7. Wiek podeszły.
8. Stosowanie niektórych leków w sposób przewlekły np. leki antykoncepcyjne czy popularnie zwane „osłoną na żołądek” leki stosowane w leczeniu schorzeń zależnych od wydzielania kwasu solnego w żołądku.
9. Zaburzenia poznawcze.
10. Zespoły z uszkodzeniem osłonek mielinowych nerwów ośrodkowego Układu Nerwowego.
11. Zespół uzależnienia od alkoholu.
12. Dieta wegańska.
13. Ciąża i okres karmienia piersią (z uwagi na zwiększone zapotrzebowanie na witaminy z grupy B).
Mimo, że wiele wiemy o witaminach z grupy B zwłaszcza o ich udziale w regeneracji nerwów i ich prawidłowym funkcjonowaniu prowadzone są badania nad wykorzystaniem witamin B w leczeniu zaburzeń poznawczych a także choroby Alzheimera.
Małgorzata Stokowska-Wojda