Zabarwienie naszej skóry zależy od ilości zawartej w niej melaniny, czyli pigmentu. Osoby o ciemnej karnacji mają skórę bogatą w barwnik. W porcelanowej skórze rudzielców jest go niewiele. Jednak skóra często nie ma jednorodnego odcienia na całej powierzchni. Najczęstszą zmianą pigmentacji są piegi. Drobne ciemne kropeczki, w których nagromadzenie melaniny jest większe niż w pozostałej części skóry. Najczęściej pojawiają się na nosie, ale mogą zajmować inne rejony twarzy, plecy, a czasami całe ciało. Wielu uważa, że są urocze. Mówi się nawet o piegowatych pięknościach.

Jednak zaburzenia pigmentacji skóry mają nie tylko charakter sympatycznych piegów. Zbyt mała ilość barwnika w pewnych obszarach skóry daje obraz białych plam i zwana jest  bielactwem. Bielactwo nie niesie groźnych dla życia skutków, ale stanowi poważny defekt kosmetyczny. Jest to choroba, która w przeciwieństwie do piegów, znacznie obniża jakość życia dotkniętych nią ludzi.

Bielactwo jest nabytą chorobą skóry i dotyczy ok. 0,5-2% populacji. Najczęściej rozpoczyna się w drugiej dekadzie życia, ale ok. 25% przypadków to dzieci przed 10 rokiem życia. Prawie nie występuje u niemowląt. Kiedyś uważano, że częściej na bielactwo cierpią kobiety. Jednak ostatnie badania wykazały, że jako problem kosmetyczny białe plamy bardziej przeszkadzają kobietom, co stanowi powód wizyty w gabinecie lekarskim.

Bielactwo polega na pojawianiu się odbarwionych jasnych plam z wyraźnie zaznaczoną granicą ze zdrową skórą. Pierwsze zmiany pojawiają się najczęściej:

• na dłoniach,
• przedramionach,
• stopach,
• twarzy (głównie na powiekach i wokół ust),
• zmiany pojawiają się również w miejscach urazów (blizny po oparzeniu, otarciu, zacięciu),
• a także w miejscach uciskanych przez ubranie.

Odbarwieniu mogą ulegać też włosy. Mimo leczenia, włosy bardzo rzadko odzyskują barwę.

Czynniki i mechanizmy wywołujące bielactwo są złożone i nie do końca poznane. Pod uwagę brane są:

• uwarunkowania genetyczne (rodzinne występowanie sięga nawet 30%),
• stres,
• narażenie na wolne rodniki.

Bielactwo często występuje u osób z chorobami autoimmunologicznymi:

• najczęściej tarczycy (wole Hashimoto, choroba Gravesa-Basedowa),
• cukrzycą,
• łysieniem plackowatym,
• zapalnymi chorobami jelit,
• łuszczycą,
• z autoimmunologicznym zespołem niewydolności wielogruczołowej.

Rozpoznanie bielactwa jest proste i zwykle nie wymaga dodatkowych badań. Natomiast leczenie jest żmudne, długotrwałe i często kończy się niepowodzeniem. Białe plamy mogą odzyskać barwnik tylko częściowo, lub nie odzyskać go wcale.

W leczeniu bielactwa stosuje się:

1. Miejscowo kremy i maści.
2. Fototerapię (naświetlania trwają minimum 6 miesięcy).
3. Terapię laserową (12-24 tygodni).
4. Depigmentację skóry - proces odbarwienia skóry. Jednak używany do tego celu preparat nie został zarejestrowany w Polsce z powodu braku dostatecznych badań w zakresie działań niepożądanych.
5. Tatuaż-proponuje się takie rozwiązanie przy niewielkiej powierzchni skóry objętej bielactwem. Jednak istnieje ryzyko, że tatuaż wyzwoli powstawanie innych ognisk choroby.
6. W niektórych przypadkach sięga się po rozwiązania chirurgiczne:

• z wykorzystaniem zawiesiny komórek naskórka,
• przeszczepy naskórka,
• przeszczepy naskórka i skóry właściwej.

Osoby z bielactwem powinny unikać urazów, chemikaliów z grupy fenoli, a także kremów kosmetycznych rozjaśniających skórę. Korzystne działanie może mieć witamina C, E, kwas ꭤ-liponowy, wielonienasycone kwasy tłuszczowe.

Małgorzata Stokowska-Wojda

Pacjent po powrocie z Włoch źle się poczuł i z objawami infekcji zgłosił się do swojej przychodni. Wezwano pogotowie ratunkowe, przyjechali ratownicy w ochronnych kombinezonach, wzbudzając panikę pacjentów czekających w kolejce. Pogotowie  przetransportowało mężczyznę do szpitala zakaźnego. Taka sytuacja miała miejsce w tym tygodniu we Wrocławiu i zapewne nie będzie odosobniona. Tymczasem zgłaszanie w podobnych przypadkach do przychodni POZ nie ma najmniejszego sensu.

-       Po pierwsze w POZ nie mamy możliwości docelowej diagnostyki - wyjaśnia Joanna Szeląg, lekarka rodzinna Porozumienia Zielonogórskiego. - A po drugie, gdyby pacjent rzeczywiście był zakażony koronawirusem, stwarzałby zagrożenie dla innych. Pamiętajmy, że mamy pełnię sezonu grypowego, w ostatnich dniach notujemy wzrost zachorowań na infekcje wirusowe, więc w przychodniach POZ są tłumy. Po powrocie z rejonów, w których notuje się zakażenia, w razie objawów infekcji należy skontaktować się telefonicznie z sanepidem w swoim powiecie i po potwierdzeniu przez sanepid zasadności udać się do szpitala z oddziałem zakaźnym. Gdy ktoś czuje potrzebę konsultacji ze swoim lekarzem rodzinnym, przypominamy o możliwości skorzystania z teleporady. Lekarze POZ apelują, by stosować się do zaleceń  Głównego Inspektora Sanitarnego, które dotyczą obecnie także osób powracających z północnych Włoch, gdzie obserwuje się rosnącą liczbę zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2. Chodzi o regiony: Lombardia, Wenecja Euganejska, Piemont, Emilia Romania. Jeśli ktoś przebywał w tych rejonach w ciągu ostatnich 14 dni i zaobserwował u siebie objawy, takie jak: gorączka, kaszel, duszność i problemy z oddychaniem to powinien bezzwłocznie, telefonicznie powiadomić stację sanitarno-epidemiologiczną w swoim regionie i w razie takiego zalecenia zgłosić się bezpośrednio do oddziału zakaźnego lub oddziału obserwacyjno-zakaźnego, gdzie określony zostanie dalszy tryb postępowania medycznego.

Jeśli nie ma objawów infekcji, GIS zaleca przez kolejne 14 dni kontrolę swojego stanu zdrowia (codziennie mierzyć temperaturę ciała oraz zwrócić uwagę na występowanie objawów grypopodobnych, jak złe samopoczucie, bóle mięśniowe, kaszel). Gdyby takie objawy wystąpiły, należy powiadomić sanepid lub zgłosić się do szpitala.

GIS przypomina także o przestrzeganiu zasad higieny, w tym: częste mycie rąk wodą z mydłem, a jeśli nie ma takiej możliwości, np. podczas podróży, ich dezynfekcja środkiem na bazie alkoholu.

Narodowy Fundusz Zdrowia uruchomił bezpłatną całodobową infolinię dotyczącej postępowania w sytuacji podejrzenia zakażenia koronawirusem

Numer infolinii: tel. 800 190 590.

Utrzymujący się przez dłuższy czas kaszel kojarzy się nam zwykle z palaczami tytoniu. A jednak często występuje u dzieci, które nie palą papierosów ani fajki.

Traktujemy kaszel jako objaw choroby, usiłujemy mu przeciwdziałać. Tymczasem kaszel, który towarzyszy infekcjom jest ważnym czynnikiem obronnym organizmu. Pozwala usunąć zanieczyszczenia z oskrzeli. Czyli spełnia bardzo pożyteczną rolę. Jednocześnie przewlekły uporczywy kaszel u dziecka obniża mu jakość życia, utrudnia funkcjonowanie w szkole i poza nią, może stanowić zapowiedź problemów zdrowotnych w dorosłym życiu.

Kaszel u dzieci nie jest tym samym, co kaszel u dorosłych. Przywykliśmy traktować dziecko jako dorosłego w wersji zminiaturyzowanej, jednak z uwagi na fakt dynamicznych zmian rozwojowych organizm dziecka funkcjonuje inaczej:

1. System nerwowy w trakcie rozwoju sprawia, że regulacja oddychania i kaszlu nie jest równie efektywna jak u osoby dorosłej.
2. Niedojrzały układ odpornościowy dzieci zwiększa podatność na infekcje.
3. Rozwijające się płuca są bardziej podatne na uszkodzenie przez destrukcyjne czynniki środowiskowe.

Kluczowe dla oceny problemu kaszlu jest stwierdzenie, czy mamy do czynienia z kaszlem ostrym, czy przewlekłym. Mimo, że jeden i drugi najczęściej jest wywołany przez infekcję, to ostry jest jej standardowym objawem, a przewlekły skłania do dalszej diagnostyki i leczenia.

1. Kaszel ostry-utrzymuje się nie dłużej niż 3 tygodnie. Stwierdzono, że w 90% przypadków infekcji układu oddechowego kaszel ustępuje w ciągu 3 tygodni.
2. Kaszel przewlekły-trwa powyżej 4 tygodni. Wymaga dalszej diagnostyki. Mogą go wywoływać liczne choroby przewlekłe:

• Przewlekłe infekcje układu oddechowego np. Przewlekłe zapalenie oskrzeli.
• Alergiczne i niealergiczne zapalenia górnych dróg oddechowych (błony śluzowej nosa, zatok, migdałków).
• Astma oskrzelowa.
• Refluks żołądkowo-przełykowy.
• Obecność ciała obcego w drogach oddechowych.
• Mukowiscydoza.
• Niedobór odporności.
• Wady układu oddechowego.
• Wady serca i dużych naczyń krwionośnych.
• Powiększone węzły chłonne.
• Choroby miąższu płuc.
• Gruźlica.
• Choroby opłucnej.
• Kaszel może być również odczynem polekowym.
• Lub mieć tło psychogenne i występować jako reakcja na stres.

Podział kaszlu na mokry i suchy znają wszystkie mamy. Odgłos kaszlu zależy od ilości śluzowej wydzieliny w drogach oddechowych. Jeżeli śluzu jest dużo kaszel brzmi „mokro”, jeżeli jego ilość jest niewielka, mamy do czynienia z suchym kaszlem.

Mokry kaszel pozwala wykrztusić nadmiar wydzieliny i „oczyścić” drogi oddechowe. Zwłaszcza małym dzieciom odkrztuszanie wydzieliny sprawia trudność. Warto pomóc im syropem wykrztuśnym i oklepywaniem pleców ręką złożoną w miseczkę.

Jak w przypadku każdej przypadłości najważniejsza jest profilaktyka. 

1. Najlepszym sposobem na ochronę przed groźnymi infekcjami układu oddechowego jest szczepienie. W kalendarzu szczepień obowiązkowych znajdują się szczepienia przeciwko krztuścowi i pneumokokom. Warto zadbać również o szczepienie zalecane przeciwko grypie.
2. Ostatnio wiele badań poświęcono mikrobiomowi dróg oddechowych. Mikrobiom składa się z pożytecznych bakterii, wirusów i grzybów bytujących w ludzkim układzie oddechowym. Prawidłowy mikrobiom stymuluje odporność gospodarza i chroni go przed zasiedleniem przez drobnoustroje chorobotwórcze. Stwierdzono, że mikrobiom u dzieci do 3 roku życia, zwłaszcza u niemowląt, nie jest w pełni ukształtowany, stąd ich duża podatność na infekcje.

Wiadomo, że korzystny wpływ na mikrobiom małego dziecka ma: 

• dobry stan zdrowia jego matki w okresie ciąży
• karmienie piersią
• regularnie wykonywane szczepienia
• właściwa pielęgnacja
• nienadużywanie antybiotyków

Małgorzata Stokowska-Wojda

Mimo postępów wiedzy medycznej, infekcje przenoszone drogą płciową są dużym problemem zdrowotnym. W skali światowej odnotowuje się dziennie 1 milion nowych zachorowań, rocznie jest to ponad 376 milionów nowych infekcji.

Zauważono tendencję wzrostową zachorowań przenoszonych drogą płciową u mężczyzn utrzymujących stosunki seksualne z mężczyznami, ale również u osób heteroseksualnych. Za przyczynę tego stanu rzeczy uważa się przede wszystkim:

1. Trend do kontaktów seksualnych pod wpływem substancji psychoaktywnych pobudzających libido. Seks pod wpływem substancji psychoaktywnych ma na celu zwielokrotnienie przyjemności i satysfakcji. W zależności od drogi podania środka psychoaktywnego wyróżnia się:

   - Chemsex - kiedy substancję podaje się doustnie lub donosowo. Należy do nich alkohol, klasyczne narkotyki np. kokaina czy środki popularnie zwane „dopalaczami”.

   - Slamsex - który wyróżnia tyko fakt, że substancja psychoaktywna podana jest w formie zastrzyku.

2. Wzrost ilości partnerów seksualnych łatwo pozyskiwanych poprzez liczne portale randkowe.
3. Ryzykowne zachowania seksualne takie jak: seks bez prezerwatywy (zwłaszcza analny), seks grupowy, czy dzielenie się sekszabawkami).

Do najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową zalicza się:

• Zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV).
• Opryszczkę.
• Wrzód miękki.
• Ziarnicę weneryczną pachwin.
• Ziarniniak pachwinowy.
• Stany zapalne cewki moczowej i szyjki macicy.
• Chlamydiozę.
• Choroby przebiegające z upławami z pochwy (np. drożdżyca).
• Rzeżączkę.
• Kiłę.
• Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C.
• Choroby pasożytnicze (świerzb, wszawica łonowa).
• Zmiany łagodne, przednowotworowe i nowotworowe związane z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego.

Do niedawna sądzono, że zakażenie wirusowym zapaleniem wątroby typu C wynika przede wszystkim z kontaktu z krwią osoby chorej. Ryzyko zakażenia podczas kontaktów seksualnych uważano za niskie. Stwierdzono jednak wzrost zachorowań u mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami. To skłoniło do badań, które wykazały, że seks analny znacznie podnosi ryzyko wirusowego zapalenia wątroby typu C. Do zakażenia dochodzi przez błonę śluzową odbytnicy, ale też przez bezpośredni kontakt krwi z krwią podczas stosunku analnego. 

Wirus brodawczaka ludzkiego występuje w postaci 130 typów. Około 40 z nich ma preferencje do okolic narządów płciowych. Większość zakażeń ma charakter samoograniczający się lub bezobjawowy. Niektóre z typów wirusa są odpowiedzialne za 90% przypadków zmian brodawczakowatych w okolicy narządów płciowych i odbytu. Typy onkogenne wirusa brodawczaka ludzkiego wywołują większość stanów przedrakowych i raków szyjki macicy, prącia, sromu, pochwy i okolicy odbytu.

Wśród chorób przenoszonych drogą płciową najwięcej obaw budzi zakażenie wirusem HIV. Choroba może dotknąć każdą osobę czynną seksualnie bez względu na wiek, płeć, rasę, status społeczny czy orientację seksualną. Głównym źródłem nieświadomego przenoszenia wirusa są osoby niezdiagnozowane, czasami aż do pojawienia się objawów, czyli średnio 7-10 lat od zakażenia. Wiadomo, że późno rozpoznane zakażenie wirusem HIV mimo leczenia może skutkować zgonem. Jednak są badania dowodzące, że wczesne rozpoczęcie terapii zapewnia blokowanie wirusa do takiego stopnia, że jest on niewykrywalny w krwi pacjenta. Osoby, które osiągnęły stałe stłumienie wirusa (w ciągu ostatnich 6 miesięcy miały dwukrotnie niewykrywalny poziom wirusa), nie są zakaźne, nawet drogą kontaktów seksualnych. Umożliwia to kontakty seksualne bez prezerwatywy ze stałym zdrowym partnerem bez ponoszenia ryzyka. Pozwala to również wraz z niezakażonym partnerem na staranie się o dzieci w sposób naturalny i przyjście na świat zdrowego potomstwa.

Zapobieganie chorobom przenoszonym drogą płciową jest bardzo ważne ale okazuje się trudne. Najważniejsza zdaje się być edukacja w zakresie bezpieczeństwa stosunków seksualnych. Mimo zaleceń stosowania prezerwatyw, unikania zachowań ryzykownych jak stosowanie środków psychoaktywnych i wielu przygodnych partnerów, statystyka pokazuje nieskuteczność dotychczasowych działań edukacyjnych.

Pozostaje wykonywanie badań przesiewowych pozwalających wykryć choroby przenoszone drogą płciową we wczesnym stadium, a także objęcie leczeniem partnerów seksualnych osoby chorej.

Nową metodą zapobiegania zakażeniu HIV jest profilaktyka przedekspozycyjna. Polega ona na stosowaniu leków przeciwko wirusowi HIV u osób aktywnych seksualnie, zdrowych, ale znajdujących się w grupie zwiększonego ryzyka zakażenia HIV.

Profilaktyka przedekspozycyjna powinna być stosowana u osób:

• Mających liczne kontakty seksualne bez zabezpieczenia w postaci prezerwatywy.
• Gdy przebyły inne choroby przenoszone drogą płciową.
• Odbywających stosunki pod wpływem substancji psychoaktywnych.
• Przyjmujących dożylnie narkotyki.
• Świadczących usługi seksualne.

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażaniu wirusem brodawczaka ludzkiego jest szczepienie. W wielu krajach jest ono refundowane i dotyczy dziewczynek i chłopców w wieku pokwitania. Badania osób zaszczepionych trwają 10lat. Wiadomo, że w tym okresie szczepienie skutecznie chroni przed zakażeniem. Dalsze obserwacje pokażą jak długo trwa działanie szczepionki.

Odpowiedź na pytanie „czy singiel znaczy wolny?” wydaje się być równie trudna jak edukacja w zakresie chorób przenoszonych drogą płciową.

Małgorzata Stokowska-Wojda

- Zgodnie z porozumieniem między Ministerstwem Zdrowia, NFZ i Porozumieniem Zielonogórskim  z grudnia 2019 r. nie można nakładać dodatkowych obowiązków bez wskazania finansowania - zwraca uwagę Porozumienie Zielonogórskie w swojej opinii na temat projektu rozporządzenia w sprawie standardu organizacyjnego leczenia bólu w warunkach ambulatoryjnych. Federacja podkreśla, że projekt ten właśnie wprowadza obciążenie biurokratyczne, generujące dodatkowe koszty, jednocześnie nie przewidując dodatkowego finansowania. Przede wszystkim jednak projekt nie rozwiązuje problemu braku dostępności do poradni leczenia bólu, ani nie daje wytycznych postępowania w POZ w przypadku bólu przewlekłego.

Do samego projektu Federacja Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia Porozumienie Zielonogórskie zgłosiła szereg merytorycznych uwag. Zdaniem Federacji, zawarte w projekcie definicje bólu stanowiącego istotny problem kliniczny oraz bólu przewlekłego są niejednoznaczne i wymagają korekty. „Jeżeli pacjent zgłasza u lekarza występowanie bólu to dlatego, że wymaga jego zdaniem leczenia, a to oznacza, że każdy ból będzie wywoływał konieczność stosowania rozporządzenia. Ilość porad związanych z objawem bólu w samym POZ może wynosić dziesiątki milionów rocznie i tyle trzeba byłoby wypełniać druków, które same z siebie nie poprawią stanu pacjenta” - zauważa w piśmie do ministra zdrowia wiceprezes Porozumienia Zielonogórskiego Tomasz Zieliński.

W swojej opinii Federacja podkreśla szczególnie wprowadzanie w projekcie dodatkowych obowiązków biurokratycznych, wydłużenie kolejek i liczby świadczeń, co w niczym nie przełoży się na realną kontrolę bólu.  Z projektu wynika m.in., że  każda porada, podczas której będzie pacjent zgłaszał ból musi się skończyć wizytą kontrolną (czasem więcej niż jedną).  Zastrzeżenia budzi obowiązek monitorowania stopnia satysfakcji z zastosowanego leczenia, co wiąże się ze zbieraniem danych i ich analizą, a więc koniecznością zatrudniania nowego personelu, który po pierwsze nie jest dostępny, a po drugie znacznie zwiększy koszty funkcjonowania podmiotu POZ. W ocenie Federacji zbędne jest wypełnianie przez pacjenta na papierze karty oceny natężenia bólu - będzie to kolejny bloker przejścia na dokumentację medyczną prowadzoną elektronicznie. Porozumienie Zielonogórskie uważa, że w projekcie nie brakuje także zapisów nieprecyzyjnych, np. związanych z wystawianiem samej karty bólu, bo w wielu rubrykach nie określono dokładnie co i jak należy wpisać. Niektóre punkty w formularzu są wręcz nielogiczne, jak np. ocena natężenia bólu w spoczynku i w ruchu - nie wiadomo w jaki sposób ocenić i jaki ma to sens kliniczny przy bólu np. gardła?

źródło: Federacja Porozumienie Zielonogórskie

Zgaga - pieczenie, palenie za mostkiem jest czołowym objawem choroby refluksowej przełyku. Choroba refluksowa przełyku jest najczęstszym schorzeniem w zakresie przewodu pokarmowego. Stwierdza się ją nawet u 20% dorosłych ludzi w krajach rozwiniętych. Można zatem uznać, że jest to cena cywilizacji.

Choroba refluksowa przełyku polega na zarzucaniu kwaśnej treści z żołądka do przełyku.

Wywołuje to bardzo uciążliwe objawy:

1. Zgagę.
2. Cofanie się zawartości żołądka do przełyku a nawet jamy ustnej.
3. Ból w klatce piersiowej, czasami bardzo silny przypominający ból przy zawale mięśnia serca.
4. Ból w nadbrzuszu.
5. Chrypkę.
6. Suchy kaszel.
7. Zaburzenia snu.

A jeżeli już znajdujemy się wśród chorych na chorobę refluksową przełyku?

Najważniejszym posunięciem jest zmiana przyzwyczajeń dotyczących stylu życia. Dotyczy to wszystkich chorych. W arsenale środków zaradczych mamy jeszcze leki i leczenie operacyjne.

STYL ŻYCIA

Co do czynników w zakresie stylu życia poglądy uległy zmianie w świetle przeprowadzonych badań.

Za jedną z istotniejszych przyczyn nasilających objawy refluksowe uważano dietę. Zalecano unikanie produktów „refluksogennych”, do których zaliczano:

• ostre przyprawy,
• owoce cytrusowe,
• potrawy tłuste,
• kawę,
• czekoladę,
• napoje gazowane.

Ostatnie badania wykazały, że szerokie ograniczenia dietetyczne wcale nie poprawiają stanu chorego. Zasadne jest indywidulne unikanie tylko tych pojedynczych produktów, które u konkretnego chorego nasilają dolegliwości.

Kolejnym zaleceniem, które okazało się mitem, był zakaz spożywania posiłków później niż 2-3 godziny przed snem.

Bardzo ważna jest natomiast objętość posiłku. Spożywanie często, za to niewielkich posiłków pozwoli zmniejszyć zgagę. Przy systemie odżywiania „raz a dobrze” dolegliwości będą bardzo uciążliwe.

Jako istotne czynniki „refluksogenne” podnoszono palenie papierosów i spożywanie alkoholu. Okazało się, że zaprzestanie palenia i odstawienie alkoholu nie wpływa na bezpośrednie ograniczenie przykrych dolegliwości. Jednak zmniejsza ryzyko rozwoju raka przełyku.

Z uwagi na fakt, że objawy choroby refluksowej nasilają się w nocy, niezwykle ważna jest pozycja przyjmowana podczas snu. Uniesienie wezgłowia łóżka, lub wysoko ułożone poduszki i leżenie na lewym boku zmniejszą nocną zgagę.

Okazuje się, że najważniejszym czynnikiem „refluksogennym” zależnym od stylu życia jest otyłość. Stąd obfitość choroby refluksowej w krajach rozwiniętych. Stwierdzono, że nawet niewielka nadwaga (zwłaszcza u kobiet) zwiększa częstość choroby refluksowej i jej powikłań. Chudnięcie zaś redukuje objawy.

W zmaganiu się z chorobą refluksową musimy dokonać zmian w stylu życia, w szczególności zadbać o właściwą masę ciała.

Jeżeli okaże się to niewystarczające, w odwodzie są leki.

LEKI 

Do doraźnego stosowania można użyć leków zobojętniających zawarty w treści żołądkowej kwas solny. Zawierają one związki magnezu, glinu i wapnia i mają postać „mleczka” lub pastylek do ssania. Są bezpieczne i mogą je stosować również kobiety w ciąży, u których choroba refluksowa występuje 2 do 4 razy częściej niż w pozostałej populacji osób dorosłych.

Dobry efekt dają leki zawierające substancje chroniące błonę śluzową przełyku przed niszczącym działaniem kwaśnej treści żołądkowej.

Jeżeli doraźnie stosowane leki do nabycia bez recepty nie odniosą skutku, należy zgłosić się do lekarza.

Bywają sytuacje, kiedy mimo farmakoterapii objawy nie ustępują.

Wtedy rozważa się LECZENIE OPERACYJNE.

1. Najczęściej jest to laparoskopowy zabieg w zakresie dolnej części przełyku i wpustu żołądka mający na celu utrudnienie cofania się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku.
2. Inny rodzaj zabiegów to operacje bariatryczne. Stosowane w leczeniu otyłości, polegające na zmniejszeniu pojemności żołądka. W związku z tym, że zalewa nas prawdziwa „epidemia” otyłości, nie dziwi wzrost przypadków choroby refluksowej.

Małgorzata Stokowska-Wojda

Niewątpliwą rewolucją w opiece nad niemowlęciem jest wynalezienie na przełomie lat 40-tych i 50-tych ubiegłego wieku jednorazowych pieluszek, które zaczęły wypierać swoje tetrowe odpowiedniki. Ostatnio rozpoczęły się wieloaspektowe dywagacje dotyczące wad i zalet poszczególnych rodzajów pieluszek.

Jednym z powodów tych dyskusji jest pieluszkowe zapalenie skóry. Występuje ono u dzieci wyłącznie w okresie używania pieluch, najczęściej między 9 a 12 miesiącem życia, równie często u chłopców i dziewczynek. Problem jest duży, według statystyk niektórych krajów stanowi powód nawet 25% wizyt lekarskich u niemowląt.

Jest to rodzaj zapalenia skóry obejmujący okolicę przylegania pieluszki. Objawia się:

1. Rumieniem, czyli zaczerwienieniem skóry.
2. Zmianami rumieniowo-złuszczającymi.
3. Obecnością połyskujących grudek.
4. Guzków.
5. Nadżerkami a nawet owrzodzeniami.

Uważa się, że pieluszkowe zapalenie skóry jest wynikiem podrażnienia wynikającego z przedłużającego się kontaktu skóry z moczem i kałem oraz specyficznego mikrośrodowiska jakie tworzy okład z pieluszki. Podrażnienie przyjmuje postać rumienia, następnym etapem jest maceracja naskórka doprowadzająca do jego uszkodzenia i wzmożonej podatności na uszkadzające działanie składników moczu i kału np. kwasów żółciowych jak i chorobotwórczych bakterii.

Najważniejsza w terapii pieluszkowego zapalenia skóry jest PROFILAKTYKA. Pozwoli uchronić maleństwo przed przykrymi doznaniami.

1. Najwięcej kontrowersji budzi wybór rodzaju pieluszek: jednorazowe, czy tradycyjne tetrowe? Zwolennicy trendów „proeko” podnoszą argument, że pieluchy jednorazowe nie ulegają biodegradacji. W 2010 roku zużyte pieluchy ważyły 3,7 miliona ton, a ich udział w „zaśmiecaniu świata” wynosił 2%. Może w takim razie lepiej dla dziecka i świata zastosować pieluchy tetrowe? Przeprowadzone badania wykazały, że również u dzieci wychowywanych przez „ekorodziców” pieluszkowe zapalenie skóry występowało bardzo często.

   Okazało się, że to nie rodzaj pieluszki, a częstość jej zmiany ma znaczenie dla zdrowia skóry malucha.

   U noworodków rekomendowana jest zmiana pieluszki co 2 godziny.

   U niemowląt co 4 godziny.

   Biorąc zaś pod uwagę fakt, że technologia pędzi do przodu również w zakresie jednorazowych pieluch, dostępne są pieluszki biodegradowalne w 80%. W związku z powyższym da się pogodzić częstą zmianę pieluszek z ekologią.

   Zdecydowanie przeciwwskazane jest stosowanie plastikowych pieluchomajtek.

2. Bardzo korzystnie wpływa jak najczęstsze wietrzenie skóry. Pieluszkowe zapalenie skóry jest ściśle związane z noszeniem przez dziecko pieluszki. Wydłużenie okresów bezpieluszkowych zapobiega wystąpieniu zmian zapalnych.
3. Kontrowersje budzi wybór sposobu oczyszczania skóry dziecka. Najwięcej zwolenników ma najprostsza metoda z użyciem miękkiej bawełnianej ściereczki zwilżonej wodą. Popularnie używane jednorazowe nawilżane chusteczki niosą ryzyko rozwinięcia się reakcji kontaktowej, w tym alergicznej.
4. Ważna jest właściwa ochrona skóry stanowiąca barierę utrudniającą drażnienie jej przez składniki moczu i kału. Rekomendowane są maści, pasty i kremy zaopatrzone w składniki ochronne, ułatwiające gojenie i antybakteryjne.

   Niepolecane jest używanie w tym celu oliwki, a wręcz przeciwwskazane używanie zasypek. Konsystencja pudru stwarza ryzyko aspiracji proszku do dróg oddechowych dziecka.

Pierwotne pieluszkowe zapalenie skóry bez powikłań leczy się przede wszystkim zdjęciem pieluszki i wietrzeniem do ustąpienia zmian, z dużą dbałością o czystość dziecka.

Jednak warto pamiętać, że bywają zmiany skórne, które nie są pierwotnym zapaleniem pieluszkowym, a tylko obejmują okolicę pieluszkową. W tej sytuacji wietrzenie skóry może okazać się niewystarczające i konieczna jest pomoc lekarska.

Małgorzata Stokowska-Wojda

Projekt ustawy wprowadzającej dodatkowe opłaty m. in. od napojów słodzonych budzi kontrowersje. Producenci alarmują, że nowy podatek uderzy w polską gospodarkę. Obaw tych nie podzielają lekarze, którzy od wielu lat obserwują lawinowo rosnącą grupę otyłych pacjentów, zwłaszcza dzieci.

- Otyłe dzieci to otyli dorośli, obarczeni całą listą chorób wynikających z nadmiaru tkanki tłuszczowej - zauważa Wojciech Pacholicki, wiceprezes Porozumienia Zielonogórskiego i lekarz rodzinny. Otyłość nie jest kwestią wyglądu, ale należy ją traktować jak chorobę narządową, hormonalną i metaboliczną, prowadzącą do zaburzenia pracy całego organizmu. Jeśli do kogoś nie przemawiają argumenty tylko zdrowotne, niech policzy wieloletnie koszty leczenia chorób wynikających z otyłości i świadczeń socjalnych z nimi związanych. Zapewne wielokrotnie przewyższą one potencjalne straty producentów niezdrowej żywności. Z pozycji konsumenta także nie dostrzegam zagrożeń, a raczej korzyści. Z przedstawionego w ub. r. raportu NFZ „Cukier, otyłość – konsekwencje” wynika, że przeciętny Polak je o prawie 11,8 kg więcej cukru przetworzonego rocznie niż 10 lat temu. Jest to przede wszystkim cukier znajdujący się w napojach. Jeśli podatek spowoduje wzrost ich ceny, to może łatwiej będzie ludziom przerzucić się na picie wody, a i producenci będą mieli motywację do korzystnych dla zdrowia zmian receptury.

Wojciech Pacholicki podkreśla, że w obecnym systemie główny ciężar walki z otyłością  spoczywa na lekarzach POZ. To oni przede wszystkim podejmują działania profilaktyczne i edukacyjne wobec swoich pacjentów. Jednak jest to kropla w morzu potrzeb, zwłaszcza że często lekarz POZ nie może na profilaktykę poświęcić tyle czasu, ile by chciał.

- Z zadowoleniem przyjmujemy każde wsparcie naszych działań - dodaje Pacholicki. - Mamy nadzieję, że jednym z takich elementów stanie się podatek cukrowy, skoro dochody z niego mają zasilić NFZ i zajęcia sportowe dla uczniów. Liczymy na to, że będą to dodatkowe pieniądze przeznaczone bezpośrednio na zdrowie.

Według zapowiedzi Ministerstwa Zdrowia podatek cukrowy ma zostać wprowadzony od kwietnia br. Trwają prace legislacyjne nad ostatecznym kształtem ustawy.

Projekt ustawy o stwierdzaniu, dokumentowaniu i rejestracji zgonów nie rozwiązuje żadnego z istniejących problemów obecnego systemu w tej kwestii, w dodatku generuje nowe problemy. Powinien zostać odrzucony w całości, a prace nad nim  należy zacząć od początku - to najważniejsze wnioski  Federacji Porozumienie Zielonogórskie z analizy projektu. Federacja od lat postuluje, by podstawą systemu stwierdzania zgonów był wyspecjalizowany lekarz „koroner”, współpracujący m.in. z lekarzem POZ w celu stwierdzenia przyczyny zgonu. Przedstawione przez resort zdrowia propozycje tego postulatu nie uwzględniają, a wręcz przeciwnie: czynią w opinii Federacji z POZ sponsora systemu.  

W uwagach przekazanych ministrowi zdrowia Porozumienie Zielonogórskie zgłasza liczne zastrzeżenia do projektu. Na poziomie ogólnym Federacja zauważa rozdźwięk między zapisami projektu a jego uzasadnieniem. Np. w uzasadnieniu podkreśla się, że „projekt ustawy nie nakłada na mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców żadnych dodatkowych obowiązków lub obciążeń, które mogłyby rodzić skutki finansowe po ich stronie. Projekt ustawy nie wprowadza także nowych dodatkowych obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorców.” Tymczasem z zapisów projektu wynika, że podmiot POZ jest obciążony kosztami stwierdzania zgonów.

Porozumienie Zielonogórskie zarzuca, że według projektu podstawą systemu stwierdzania wszystkich zgonów (poza szpitalnymi) jest niefinansowany w tym zakresie świadczeniodawca POZ. Lekarz POZ ma się zajmować nawet zgonami w wypadkachdrogowych, katastrofach lotniczych, w wypadkach kopalnianych, zgonami przestępczymi, itp.

Nie uwzględniono przy tym sytuacji kadrowej i specyfiki pracy POZ, choćby tego, że w wielu podmiotach jednoczasowo świadczeń udziela jeden lekarz. Jak podnosi w swoich uwagach Porozumienie Zielonogórskie, projekt wiąże obowiązek stwierdzania zgonu z deklaracją lekarza POZ - bez związku z rzeczywistą znajomością stanu zdrowia konkretnego pacjenta oraz udzielanych mu świadczeń zdrowotnych. Absurd polega na tym, że przecież  lekarz POZ w wielu przypadkach może nigdy nie widzieć pacjenta i nie udzielać mu żadnych świadczeń, co wynika z istoty systemu kapitacyjnego. Jako lekceważenie pacjentów Porozumienie Zielonogórskie określiło stawianie czynności administracyjnej jako ważniejszej niż udzielenie świadczenia medycznego, zwłaszcza w sytuacji niedoboru kadr. Federacja zwraca też uwagę na generowanie konfliktów między lekarzem POZ, rodziną zmarłego, pacjentami umówionymi na poradę oraz instytucjami, jak np. policja czy prokuratura. Wszyscy będą bowiem konkurować o ten sam czas pracy lekarza. Poważne zastrzeżenie Federacji budzą kwestie finansowe, m.in. fakt, że świadczeniodawca poniesie koszty stwierdzania zgonów i opłacenia dodatkowych godzin pracy lekarza stwierdzającego zgon, a także różnicowanie wynagrodzenia stwierdzających zgon. Koroner jest wynagradzany wielokrotnie wyżej niż lekarz POZ, np. przysługuje mu zwrot kosztów dojazdu do zwłok, a lekarzowi POZ nie.

Porozumienie Zielonogórskie stwierdza, że projekt nie rozwiązuje żadnego z istniejących problemów obecnego systemu stwierdzania zgonów i ich przyczyny: finansowania, dostępności do osób zobowiązanych do stwierdzania zgonów, konfliktów pomiędzy instytucjami, itp. Ponadto stwarza dużą ilość dodatkowych problemów dotąd nieobecnych.  Zdaniem Federacji projekt należy w całości odrzucić i rozpocząć pracę od nowa, a Porozumienie Zielonogórskie jest gotowe do udziału w nich.