Reperkusje wirusowego zapalenia wątroby

Wątroba jest narządem odpowiedzialnym za oczyszczanie ludzkiego organizmu. Jest również centrum metabolicznym, w którym nieustannie odbywają się niezbędne do życia procesy biochemiczne. W wątrobie odbywa się przemiana białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin, hormonów, kwasów żółciowych, elementów śladowych i wielu, wielu innych. Wątroba jest ośrodkiem detoksykacyjnym, tu ma miejsce między innymi degradacja alkoholu.

Marskość wątroby jest powikłaniem przewlekłych chorób tego narządu.

Przewlekłe choroby wątroby często rozwijają się skrycie. Nawet bardzo poważne schorzenia przez wiele tygodni lub nawet lat przebiegają bezobjawowo lub objawy są tak łagodne i niecharakterystyczne, że chory długo nie zwraca na nie uwagi. Zdarza się, że pierwsze symptomy przewlekłej choroby wątroby są uchwycone w momencie kiedy rozwija się już powikłanie jakim jest marskość – trwałe i postępujące uszkodzenie wątroby.

Głównymi przyczynami marskości wątroby są:

1. Wirusowe zapalenie wątroby typu B.
2. Wirusowe zapalenie wątroby typu C.
3. Alkoholowa choroba wątroby.
4. Choroby metaboliczne np. cukrzyca, niealkoholowe stłuszczenie wątroby.
5. Choroby autoimmunologiczne np. autoimmunologiczne zapalenie wątroby, pierwotna żółciowa marskość wątroby.
6. Choroby genetyczne np. hemochromatoza, choroba Wilsona, mukowiscydoza.
7. Przewlekła niewydolność serca.
8. Stosowanie niektórych leków np. doustnych leków antykoncepcyjnych.
9. Narażenie na trucizny inne niż alkohol np. pestycydy.

Marskość wątroby polega na przebudowie jej miąższu i zastępowaniu tkanki wątroby tkanką włóknistą, która nie bierze udziału w procesach metabolicznych. W związku z powyższym występuje sukcesywne pogarszanie się funkcji wątroby.

Na wczesnym etapie marskości jej objawy mogą być dyskretne i niecharakterystyczne: 

1. Obserwuje się pogorszenie tolerancji wysiłku fizycznego.
2. Gorszą wydolność w pracy umysłowej.
3. Uczucie dyskomfortu pod prawym łukiem żebrowym po posiłku.
4. Delikatny świąd skóry.

Często jednak nie ma tych objawów.

W późnym stadium marskości występuje:

1. Najpierw powiększenie wątroby, a później jej zmniejszenie.
2. Powiększenie śledziony.
3. Zmiany skórne: zażółcenie skóry, swędzenie, pajączki naczyniowe.
4. Wodobrzusze (obecność często dużej ilości płynu między pętlami jelit).
5. Obrzęki.
6. Żylaki przełyku, poszerzenie żył na brzuchu, które tworzą gwiaździste rozgałęzienia zwane „głową Meduzy”.
7. Przykurcze palców rąk.
8. Ubytki owłosienia (u obojga płci).
9. Objawy zaburzeń przemiany hormonów: zaburzenia krwawień menstruacyjnych , aż do ich utraty u kobiet, zanik jąder i powiększania się piersi u mężczyzn. U obojga płci zaawansowana marskość wątroby wiąże się z bezpłodnością.
10. Uszkodzenie mózgu zwane encefalopatią wątrobową.

Eliminacja czynnika uszkadzającego wątrobę prowadzi do zatrzymania, albo zwolnienia tempa włóknienia wątroby. Współczesne metody leczenia często umożliwiają kontrolowanie mechanizmów odpowiedzialnych za uszkodzenie wątroby, jednak tylko w pewnym zakresie. Najczęściej marskość wątroby jest jednak chorobą nieodwracalną. Bywa, że jedyną skuteczną formą leczenia jest przeszczep wątroby.

Warto zwrócić uwagę, że na niektóre czynniki skutkujące marskością wątroby mamy wpływ i możemy się przed nimi skutecznie chronić.

1. Wirusowego zapalenia wątroby typu B możemy uniknąć dzięki poddaniu się szczepieniu.
2. Alkohol używać w rozsądnych ilościach.
3. Przy pracy z użyciem trucizn stosować przewidziane środki zabezpieczające.
4. Dbać o regularne leczenie i wyrównanie chorób przewlekłych( cukrzyca, choroby układu krążenia). 

Niestety nie wymyślono dotychczas sposobu, by uchronić się od chorób uwarunkowanych genetycznie, nie ma również szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu C.

Małgorzata Stokowska-Wojda