Ryzykowny pocałunek

Opryszczkę zwykle kojarzymy z pęcherzykiem na wardze i infekcją, którą można zarazić inną osobę podczas pocałunku. Rzecz jest bardziej skomplikowana.

Opryszczka jest chorobą wirusową wywoływana przez dwa różne wirusy. Jeden częściej wywołuje opryszczkę jamy ustnej tzw. wargową, drugi jest odpowiedzialny za opryszczkę narządów płciowych.

Do zakażenia dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu uszkodzonej skóry lub błony śluzowej z wydzielinami osoby chorej na opryszczkę lub nosiciela.

Zakaźne są:

• Ślina
• Łzy
• Wydzielina z pochwy
• Wydzielina szyjki macicy
• Wydzielina cewki moczowej
• Nasienie
• Mocz

Zakażenie może następować drogą płciową, ale może też być wywołane kontaktami nieseksualnymi np. korzystaniem ze wspólnej łazienki. Bezpośrednio po wniknięciu wirusa do organizmu może wystąpić skąpoobjawowa infekcja lub objawów może nie być wcale. Wirus przedostaje się do tkanki nerwowej i tam wchodzi w stan uśpienia. Czynniki obciążające organizm mogą go „obudzić” i wywołać nawrót opryszczki.

Opryszczka częściej występuje u kobiet.

Nawroty opryszczki indukują :

I. Czynniki miejscowe:

1. Mikrourazy
2. Miejscowe środki drażniące
3. Promienie ultrafioletowe czyli nasłonecznienie i solarium

II. Czynniki ogólne:

1. Spadek odporności
2. Stosowanie leków immunosupresyjnych
3. Infekcyjne choroby przebiegające z gorączką
4. Oziębienie organizmu
5. Stres
6. Przemęczenie
7. Menstruacja

Opryszczka jamy ustnej często występuje jako Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł. Dotyczy najczęściej dzieci poniżej 5 roku życia. Objawy zazwyczaj są niewielkie, ale w przypadku pełnoobjawowego zakażenia stan dziecka może być ciężki. Pojawia się gorączka, osłabienie, niechęć do jedzenia, nadmierne wydzielanie śliny, nieprzyjemna woń z ust, powiększenie węzłów chłonnych. W jamie ustnej pojawiają się liczne drobne pęcherzyki, które szybko pękają tworząc rozległe i bolesne nadżerki a nawet owrzodzenia. Ponieważ wirus znajduje się w ślinie, objawy mogą rozprzestrzenić się na skórę twarzy i rąk. Dzieci najczęściej wymagają leczenia szpitalnego. Objawy ustępują w ciągu 1-2 tygodni.

Nawrotowa opryszczka wargowa pojawia się u starszych dzieci i dorosłych. Umiejscawia się na pograniczu skóry i błony śluzowej najczęściej w obrębie czerwieni wargowej. Pierwszymi objawami są: pieczenie, swędzenie i drętwienie. Później pojawiają się swędzące pęcherzyki na rumieniowym podłożu. Pęcherzyki pękają i pokrywają się strupem. Zmiany goją się zazwyczaj w ciągu 7 dni.

Opryszczka narządów płciowych dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn. Opryszczka genitalna jest najczęstszą chorobą przenoszoną drogą płciową.

Do czynników ryzyka tej choroby należą:

1. Płeć żeńska
2. Średni wiek
3. Występowanie innych chorób przenoszonych drogą płciową
4. Choroby układu moczowego
5. Wczesne rozpoczęcie aktywności seksualnej
6. Wielu partnerów seksualnych
7. Ryzykowne zachowania seksualne
8. Niestosowanie prezerwatyw
9. Rasa czarna
10. Niski dochód
11. Niski poziom edukacji.

Ryzyko zachorowania na opryszczkę genitalną po kontakcie z osobą chorą jest bardzo duże i wynosi 75%. Pierwsze objawy występują po 1-6 dniach od kontaktu.

W przebiegu zakażenia u kobiet najpierw pojawia się pieczenie, swędzenie, a później obrzęk i zaczerwienienie sromu i pochwy. Następnie ukazują się pęcherzyki na podłożu rumieniowym, które pękają tworząc nadżerki. Zmiany mogą być rozległe i obejmować również skórę krocza i pośladków.

U mężczyzn pęcherzyki występują głównie na napletku i w rowku zażołędnym, a także na skórze prącia. Powikłaniem nieleczonej opryszczki może być stulejka.

Oprócz opryszczki wargowej i genitalnej zmiany mogą występować w miejscach nietypowych:

1. W gałce ocznej wirus może wywołać nadżerki rogówki a także zmiany w innych częściach oka np. naczyniówce
2. Nietypowe jest również opryszczkowe zapalenie gardła i
3. Opryszczkowe zapalenie odbytu.

Małgorzata Stokowska-Wojda