Troski beztroski

Dzień Wagarowicza przypadający w pierwszym dniu kalendarzowej wiosny kojarzy się z beztroską szczenięcych lat. Jednak nawet wagarowicze mają swoje problemy. Jednym z nich jest trądzik zwyczajny. Chociaż nie uważa się go za ciężką chorobę, stanowi defekt kosmetyczny, a jego ciężka postać może znacznie pogarszać komfort życia młodych ludzi.

Trądzik zwyczajny występuje u młodzieży między 10 a 24 rokiem życia. Sprzyja temu tłusta cera z nadprodukcją sebum, rogowacenie ujść mieszków włosowych i nadkażenie bakteryjne. Powoduje to powstawanie ropnych krost zlokalizowanych na twarzy, a czasami również na plecach i ramionach. Po ich wygojeniu mogą pozostawać trwałe ślady w postaci blizn.

Stwierdzono, że ważną rolę w nasileniu zmian trądzikowych odgrywają nie tylko androgeny (męskie hormony płciowe), ale również insulinopodobny czynnik wzrostu, który ma kluczowe znaczenie również w cukrzycy.

Badania wykazały, że ciężka i umiarkowana postać trądziku ma pewne uwarunkowania genetyczne. Jeżeli u rodziców występował trądzik w ciężkiej postaci, należy przewidywać z dużym prawdopodobieństwem podobny przebieg u dzieci.

Otyłość, która stanowi duży problem nie tylko w grupie osób dorosłych, ale również dzieci i młodzieży w znacznym stopniu zaostrza trądzik. Dotyczy to zwłaszcza dzieci o BMI≥30.

Stwierdzono, że na ciężkość choroby w istotny sposób wpływa dieta. Szczególnie:

1. Duże ilości spożywanego mleka, zwłaszcza odtłuszczonego.
2. Nabiał (ser, jogurty).
3. Słodycze.
4. Czekolada.
5. Mała zawartość ryb
6. Niedobór owoców i warzyw.

Badania wykazały, że oprócz mleka i nabiału, kluczową rolę odgrywa indeks glikemiczny spożywanych produktów.

Indeks glikemiczny określa zdolność produktów spożywczych do podwyższenia poziomu glukozy we krwi. Indeks glikemiczny powyżej 60 określamy jako wysoki. Poniżej 60 jest to indeks glikemiczny niski.

Produkty o wysokim indeksie glikemicznym powodują wzrost stężenia insuliny we krwi i insulinopodobnego czynnika wzrostu - ważnego zarówno w przebiegu cukrzycy jak i trądziku zwyczajnego.

Wysoki indeks glikemiczny mają przykładowe produkty spożywcze:

• piwo-105
• glukoza-100
• chleb biały-95
• ziemniaki gotowane-95
• marchewka gotowana-85
• ryż biały-70
• arbuz-70

Produkty spożywcze o niskim indeksie glikemicznym:

• grejfruty-25
• orzechy ziemne-22
• pomidory-15 
• soja-15
• warzywa zielone np. sałata-7

Indeks glikemiczny wzrasta przy gotowaniu warzyw. Marchew gotowana ma wysoki indeks glikemiczny, a surowa niski.

Lody mają graniczny indeks-60 i są łakociem, na który mogą sobie pozwolić „wagarowicze” bez szkody dla urody.

Cerę trądzikową poprawia dieta obfita w surówki. Ryby powinny być spożywane co najmniej raz w tygodniu. Wykluczyć należy mleko i nabiał. Ze słodkości można raczyć się owocami, sałatkami owocowymi i lodami. Warto zadbać o dietę i prawidłową masę ciała. Osoby szczupłe, z BMI niższym niż 18,5, przechodzą trądzik łagodnie.

Małgorzata Stokowska-Wojda