NIEUCHRONNA JAK PORA ROKU

Wraz z nastaniem chłodów nadchodzi wzrost zachorowań na infekcje układu oddechowego, w tym grypę. Często pacjenci twierdzą, że mimo szczepienia przeciwko grypie zachorowali.
Pozostaje pytanie: czy w związku z tym warto się szczepić?

Infekcje układu oddechowego są wywoływane przez ok. 200 rodzajów wirusów. Większość z nich obarczy nas gorączką, bólem gardła czy kaszlem, ale po kilku dniach ustąpi bez śladu. Tylko wirus grypy może nieść oprócz klasycznych objawów infekcyjnych groźne powikłania. 
Zachorowanie na grypę może nie skończyć się kilkudniowym pobytem w łóżku.

Do najczęstszych powikłań grypy należą:

1. Zapalenie oskrzeli i płuc (często o ciężkim przebiegu).
2. Zapalenie ucha środkowego.
3. Zapalenie zatok obocznych nosa.
4. Zapalenie mięśnia serca i osierdzia.
5. Zapalenie mózgu.
6. Zapalenie mięśni.
7. Niewydolność wielonarządowa (np. niewydolność oddechowa i nerek).
8. Uogólniona reakcja zapalna prowadząca do sepsy.

Powikłania zdarzają się u 1-5% chorujących na grypę. Częściej zdarzają się u osób z grup ryzyka. W tej populacji powikłania dotyczą nawet 30% chorych.

W grupie podwyższonego ryzyka powikłań grypy znajdują się:
1. Osoby powyżej 65 roku życia.
2. Dzieci poniżej 2 roku życia.
3. Ciężarne oraz kobiety w pierwszych 2 tygodniach połogu.
4. Pensjonariusze zakładów opieki długoterminowej.
5. Osoby z osłabieniem odporności w wyniku HIV, AIDS, choroby nowotworowej lub długotrwale przyjmujący leki immunosupresyjne (np. po przeszczepach).
6. Osoby z przewlekłymi chorobami neurologicznymi.
7. Hematologicznymi.
8. Przewlekłymi chorobami płuc (astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc, mukowiscydoza).
9. Cukrzycą.
10. Zastoinową niewydolnością serca.
11. Przewlekłą chorobą niedokrwienną serca.
12. Przewlekłą chorobą nerek.
13. Przewlekłą niewydolnością wątroby.
14. Dziedzicznymi chorobami metabolicznymi (np. hemochromatozą).
15. Otyłością olbrzymią (BMI powyżej 40kg/m²).
16. A także u osób młodych, poniżej 19 roku życia długotrwale przyjmujących aspirynę.

Szczepienie przeciwko grypie zalecane jest wszystkim, ale szczególnie osobom z grup ryzyka. 

Ale nie tylko starszym i obarczonym chorobami przewlekłymi. Zaszczepione powinny być kobiety ciężarne (w każdym okresie ciąży), planujące ciążę, kobiety w połogu i karmiące piersią, dzieci powyżej 6 miesiąca życia. W przypadku dzieci młodszych (poniżej 6 miesięcy nie wykonuje się szczepienia przeciwko grypie) warto zaszczepić osoby z otoczenia dziecka, by ograniczyć rezerwuar zarazka. Szczególnym zaleceniom podlegają pracownicy ochrony zdrowia jako grupa narażona na częsty kontakt z osobami chorymi na grypę.

Przeciwwskazania do szczepienia są nieliczne:

1. Ciężka reakcja alergiczna na którykolwiek ze składników szczepionki.
2. Wiek poniżej 6 miesięcy.
3. Umiarkowana lub ciężka infekcja gorączkowa (czasowe przeciwwskazanie).

Nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia łagodna infekcja gorączkowa, przyjmowanie antybiotyku, ciąża, karmienie piersią.

Objawy niepożądane są rzadkie. Do najczęstszych należą odczyny w miejscu wkłucia pod postacią obrzęku, tkliwości czy bolesności. Objawy ogólne jak bóle głowy, mięśni i stawów, uczucie zmęczenia, czy nudności występują znacznie rzadziej. Gorączka może wystąpić u dzieci poniżej drugiego roku życia.

W Polsce przeciwko grypie co roku szczepiło się ok. 4 % ludności. W związku z epidemią i zachorowaniami na COVID-19 znacznie wzrosło zainteresowanie Polaków szczepieniami przeciwko grypie. Zwykle szczepionki były dostępne już pod koniec sierpnia. W tym sezonie będą później. Przewiduje się, że na przełomie września i października. Ministerstwo Zdrowia zapewnia, że do Polski trafi 2 miliony dawek. Jest to ilość wystarczająca dla 5,2 % Polaków. Czyli nie wiele więcej niż zużywaliśmy w poprzednich sezonach grypowych, kiedy nie było zagrożenia koronawirusem. Jednak szczepionki to nie świeże bułeczki. Ich proces produkcyjny jest długi i został zaplanowany na poziomie podaży z lat poprzednich. Wpłynęli na to zwłaszcza ci, którzy do tej pory nie widzieli potrzeby, by się przeciwko grypie zaszczepić.

Małgorzata Stokowska-Wojda